نخستین نمایشگاه قهوه اصفهان از صبح روز چهارشنبه ۲۳ دی‌ماه با حضور برخی شرکت‌های فعال در صنعت قهوه و ۱۲ شرکت‌کننده که برای رقابت در مسابقات باریستا ثبت‌نام کرده بودند در مجتمع سیتی‌سنتر این شهر به مدت سه روز برگزار شد. نمایشگاه تجهیزات مربوط به کافه و شرکت‌های پخش قهوه از چهارشنبه آغاز به کار کرد و باریستاها در روزهای پنجشنبه و جمعه به رقابت با یکدیگر پرداختند.
مسابقات با رقابت حامد جزندری شروع شد.
آیکافی – مرحله‌ی مقدماتی این مسابقه روز پنجشنبه با یک ساعت تاخیر از ساعت یک ظهر شروع شد. در این مرحله هر باریستا نیم ساعت فرصت تمرین با دستگاه اسپرسوساز سیمونلی مدل APPIA II را داشت و بعد ده دقیقه زمان برای سرو چهار اسپرسو و چهار شیرقهوه. سرداور، داوران فنی (تکنیکال) و داوران حسی (سنسوری) در این مرحله از مسابقه به صورت گردشی تغییر می‌کردند. از میان ۱۲ شرکت‌کننده ۶ باریستا به عنوان فینالیست به مرحله‌ی بعد راه یافتند.
جلسه هماهنگی داوران در مرحله مقدماتی
داوران فنی در مرحله مقدماتی. از راست: حامد تاج و کیانوش امیدی
نماینده شرکت Soy ترکیه طریق درست کردن قهوه ترک اسپشالتی را آموزش می‌دهد
در حاشیه این مسابقه و در بین رقابت شرکت‌کننده‌ها کارگاه‌های کوتاه آموزشی به صورت عمومی برگزار می‌شد و مدرسان اصول دم کردن قهوه تخصصی را با استفاده از کمکس، سایفون، وی۶۰، جذوه قهوه ترک و موکاپات برای بازدیدکننده‌ها توضیح دادند.
رقابت مسعود امینی در دور مقدماتی
نرگس رحمانیان، تنها شرکت‌کننده‌ی زن در مسابقات. عکس: سحر روح‌الهی
فقط یک زن برای شرکت در این مسابقه ثبت‌نام کرده بود و رقابت باریستاها تا نزدیک به نیمه‌شب طول کشید و در پایان روز شش فینالیست معرفی شدند: مسعود امینی (باریستای مستقل)، معین جان‌نثاری (کافه طلوع، سپاهان‌شهر)، حامد جزندری (کافه گالری آس، تهران)، پویا خداوردیان (کافه طلوع، سپاهان‌شهر)، محمدحسین رهیده (کافه کیمبو، شهرضا) و امیر نائینی (باریستای مستقل)
نمایشگاه قهوه اصفهان و آرتیزان‌بار
در طول این جشنواره سه‌روزه فضایی به آرتیزان بار هم اختصاص داده شده بود که باریستاهای داوطلب از آغاز روز تا آخر شب به‌طور رایگان برای بازدیدکنندگان قهوه سرو می‌کردند. شرکت کافی پلنت یکی از حامیان اصلی این برنامه هم قهوه‌ی مسابقه (بلند کلاسیک کافی‌پلنت) و هم قهوه‌ی مصرفی آرتیزان بار را تامین کرده بود.
از راست: اشکان فرجی، هژیر امین‌الهی، کیانوش امیدی و مهدی مهرپور
معین جان‌نثاری در فینال مسابقه
فینال مسابقات باریستا از ساعت ۱۶ روز جمعه آغاز شد و داوران این مرحله ترکیب ثابتی داشتند. سرداور فینال امیر منتظر بود و داوری تکنیکال را امین مهرجو و صفا هراتیان به عهده داشتند. مهدی مهرپور، هژیر امین الهی، کیانوش امیدی و اشکان فرجی هم چهار داور سنسوری مرحله‌ی فینال بودند. در مرحله‌ی فینال هم باریستاها باید چهار اسپرسو و چهار شیرقهوه برای داوران سرو می‌کردند.
امیر نائینی و سرو کاپوچینوی فینال
فینالیست‌ها در این مرحله دیگر زمانی برای تمرین در اختیار نداشتند و فقط پیش از شروع مسابقه‌شان ۱۵ دقیقه فرصت برای آماده‌سازی در اختیارشان بود.
محمدحسین رهیده در فینال مسابقات. عکس: نیکی روستا
پویا خداوردیان. عکس: نیکی روستا
سرانجام پس از شش ساعت، رقابت شش فینالیست به پایان رسید و داوران برای اعلام نتیجه‌ی سه نفر برگزیده وارد شور شدند. با پایان داوری، طی مراسمی با حضور تک‌تک برگزارکنندهها، حامیان و غرفه‌داران نمایشگاه سه نفر برگزیده معرفی شدند: حامد جزندری قهرمان این مسابقات شد و امیر نائینی و معین جان‌نثاری به ترتیب جایگاه دوم و سوم را به دست آوردند.
از راست: امیر نائینی، حامد جزندری و معین جان‌نثاری. عکس: نیکی روستا
رسول جهانگیری، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان. عکس: نیکی روستا
رسول جهانگیری عضو شورای شهر اصفهان و نماینده اصناف این شهر هم از فستیوال قهوه بازدید کرد. او درباره‌ی لزوم برگزاری چنین جشنواره‌هایی با تکیه بر تاثیر قهوه بر صنعت گردشگری در گفت‌و‌گو با آیکافی گفت: «من از جایگاه نماینده اصناف اصفهان چنین برنامه‌ای را ارزیابی می‌کنم. بعد از توافق موفق هسته‌ای درهای کشور به دنیا باز و تحریم‌ها برداشته می‌شود.* سوای از بحث قهوه و فوایدش، این نوشیدنی باید در جامعه بیشتر جا بیافتد، وقتی قرار است درهای کشورمان به روی گردشگر خارجی باز بشود ما باید بستر ذائقه‌های آن‌ها را هم آماده بکنیم. مثل خودمان که اگر به یک کشور خارجی برویم و یک هفته اقامت داشته باشیم دوست داریم که چای ایرانی مناسب ذائقه‌ی ما هم برای نوشیدن پیدا بشود. قهوه هم از دیرباز بوده است و نوشیدن‌اش قدمت بالایی دارد. ما اعتقاد داریم جدا از اینکه مردم می‌توانند از فواید قهوه استفاده بکنند، چنین برنامه‌هایی می‌تواند برای میزبانی از توریسم خارجی بسترسازی بکند.»
عضو شورای شهر اصفهان: چرا نباید مهمان‌های ما تجربه‌ی نوشیدن قهوه خوب در مراکز اقامتی را داشته باشند؟
جهانگیری ادامه می‌دهد: «برگزاری این مسابقات باعث آگاهی دادن به مردم و آشنایی ذائقه‌شان با قهوه می‌شود. وقتی اقتصاد خرد ما رونق بگیرد، اقتصاد کلان شهر هم رونق پیدا می‌کند و به تبع آن بیکاری هم کمتر می‌شود. وقتی اطلاع‌رسانی بشود و مسئولان بیایند از نزدیک چنین برنامه‌هایی را ببینند می‌توانند در راستای رونق اقتصادی شهر قدم‌هایی را بردارند. من بحث قهوه را از این دیدگاه نگاه می‌کنم نه از زاویه فرهنگ‌سازی در مردم برای نوشیدن قهوه. مردم هم باید از همین زاویه به قهوه نگاه بکنند. مهم‌ترین ظرفیت کشور ما بحث گردشگری است و وقتی ما بخواهیم صنعت توریسم را توسعه بدهیم یکی از زیرساخت‌های جزیی اما مهم از لحاظ تغذیه گردشگر، قهوه است. چرا نباید مهمان‌های ما تجربه‌ی نوشیدن قهوه خوب در مراکز اقامتی را داشته باشند؟ به هر حال ذائقه‌های ملت‌ها متفاوت است و ما نمی‌توانیم از گردشگران توقع داشته باشیم که مثل ما حتما چای بنوشند و باید بتوانیم ذائقه‌ی آن‌ها را هم لحاظ کنیم.»
مهدی مهرپور، عکس: نیکی روستا
مهدی مهرپور مدرس دوره‌های آیکافی درباره نقاط ضعف و قوت مسابقه باریستای اصفهان معتقد است: «غیر از یکی دو نفر از شرکت‌کننده‌ها که از نظر کیفی در سطح متوسط و رو به خوب بودند، باقی شرکت‌کننده‌ها خیلی ضعیف عمل کردند و اطلاع چندانی از قواعد مسابقات باریستا نداشتند. اما همین برنامه‌ها به پیشرفت شرکت‌کننده‌ها کمک می‌کند. آن‌ها می‌توانند بعد از مسابقه برگه‌ی امتیازشان را ببینند، با داوران حرف بزنند و دلیل امتیازهای کم‌شان را بپرسند تا داوران نقاط ضعف‌شان را بگویند. مثلا قهوه‌های تجاری که برای مصرف کافه‌ها استفاده می‌شود به هیچ‌وجه برای مسابقه مناسب نیست. هرچه هم باریستا کارش خوب باشد باز هم قهوه آن ویژگی‌های طعمی لازم برای مسابقه را ندارد. ویژگی خیلی مثبت این مسابقات اعتماد به نفس بالای شرکت‌کننده‌ها بود. اغلب دانش کمی داشتند و اگر هم دوره‌ی باریستا شرکت کرده‌اند، فقط برای گرفتن مدرک بوده و بعد از دوره دنبال بیشتر خواندن و دانستن نرفته‌اند و شاید حتا جزوه‌های دوره‌هایشان را هم خوب مرور نکرده باشند.»
آرمان عزیزی (مجری مراسم) و اشکان فرجی. عکس: نیکی روستا
اشکان فرجی از داوران حسی این مسابقه به آیکافی گفت: «از نظر من نقطه قوت این مسابقات این بود که به من به عنوان مسئول چیدن استیج اختیار کامل داده بودند و من این قدرت را داشتم که بگویم چه چیزی را عقب بکشند و چه چیزی را جلو. جا کم نبود و فضای کار برای باریستا نسبت به مسابقات ملی بیشتر بود. من به شخصه دوست داشتم این برنامه در بافت قدیمی و تاریخی اصفهان برگزار بشود. به هر حال پیشینه قهوه در عهد صفوی چندان هم بی‌ارتباط به اصفهان نبوده و بد نیست که این مدرنیته و سنت به کمک باریستاها به هم گره بخورند. از طرف دیگر دو باریستای اول ما حامد جزندری از خراسان است که تهران کار می‌کند و امیر نائینی هم از تهران آمده بود و مدرک مربی‌گری انجمن قهوه تخصصی اروپا را دارد. این دو نفر سطح کیفی شرکت‌کننده‌ها را بالا برده بودند. این اتفاق خیلی فرصت خوبی بود تا باریستاهای اصفهان واقعا درک بکنند که با باریستاهایی که بیشتر کار کرده‌اند اختلاف دارند. بحث تمرکز در تهران منظورم نیست. این دو نفر بیشتر مسابقه داده بودند و اختلاف‌شان هم با نفر سوم از نظر امتیازی زیاد بود. باریستاهای اصفهان هم خوب هستند فقط باید بیشتر با مفهوم قهوه تخصصی آشنا بشوند. چون مسابقات باریستا از شرکت‌کننده‌ها می‌خواهد که قهوه اسپشالتی را رواج بدهند و سفیر قهوه تخصصی باشند.»
از راست: صفا هراتیان، امین مهرجو و امیر منتظر. عکس: نیکی روستا
صفا هراتیان سردبیر و موسس آیکافی نفس برگزاری این مسابقه را نقطه قوت آن می‌داند و می‌گوید: «همین که توجه عمومی به این حرفه جلب می‌شود و خیلی‌ها پیگیر هستند که این باریستاهای فینالیست در کدام کافه‌ها کار می‌کنند، دستاورد خوبی‌ست. از طرف دیگر به خاطر اینکه برای نخستین‌بار این برنامه در اصفهان برگزار شد کاستی‌هایی در نظم برگزاری و مدل برنامه‌ریزی وجود داشت که طبیعی است و می‌شود امیدوار بود که در دوره‌های بعدی رفع بشود. به هرحال تا برنامه‌ای برگزار نشود مشکلاتش هم بروز نمی‌کند. در اولین دوره باریستاهای خوبی هم شرکت کردند و انتظار می‌رود که دوره‌های بعدی باریستاهای حرفه‌ای بیشتر و تعداد ثبت‌نامی بیشتری حضور داشته باشند.»
رضا حاجیان، دبیر فستیوال قهوه اصفهان. عکس: نیکی روستا
از رضا حاجیان، دبیر جشنواره هم درباره‌ی ارزیابی‌اش از این فستیوال گپ زدیم. او به آیکافی گفت: «نسبت به زحمتی که کشیدیم و با در نظر گرفتن اینکه بار اول بود که در اصفهان همچین برنامه‌ای برگزار می‌شد از آن راضی بودیم. استقبال مردم خوب بود و به نظرم آمد اینکه ما توانستیم با کمترین حاشیه این جشنواره را برگزار کنیم یک نقطه قوت است. باید از همین فردا برنامه‌ریزی کنیم برای سال بعد که بتوانیم بهتر و در ابعاد بزرگتر دور دوم این فستیوال را برگزار کنیم. ما در این جشنواره هم توانستیم عوام را درگیر کنیم و برایشان برنامه داشته باشیم و هم خواصِ آشنا با قهوه را با مسابقات و برنامه‌های آموزشی جذب کنیم. نقطه ضعف بزرگ برنامه هم محل برگزاری جشنواره بود. جایی که در آن نمایشگاه را برگزار کردیم برای این منظور امکانات لازم را نداشت و این نکته ما و شرکت‌کننده‌ها را خیلی به دردسر انداخت.»
حامد جزندری و مسعود امینی در آرتیزان‌بار
در پایان این فستیوال سه روزه با حامد جزندری، باریستای کافه گالری آس و قهرمان مسابقات باریستا در اصفهان گپ زدیم: «فستیوال اصفهان خیلی خوب بود. طبعا چون اولین دوره بود ضعف‌های زیادی داشت اما برگزارکنندهها خیلی خوب همه‌چیز را تحت کنترل داشتند. از این بهتر ترکیب داوران ملی بود که جو را خیلی متنوع کرده بود. من احساس می‌کردم در مسابقات ملی هستم و همان‌قدر استرس داشتم. امیدوارم که این فستیوال‌ها ادامه داشته باشد تا مردم با قهوه خوب بیشتر آشنا بشوند. نقطه ضعف این برنامه ناآشنایی مردم با قهوه و تبلیغات کم بود و باعث شد استقبال زیاد نباشد. این برنامه محکی بود برای مسابقه ملی و رقابت تحت قوانین جدید ۲۰۱۶ انجمن قهوه تخصصی اروپا و خوشحالم که توانستم از پس این رقابت بر بیایم. ضعف‌هایی هم دارم که باید برای مسابقات ملی روی آن‌ها کار کنم تا برطرف بشوند.»
سه نفر برگزیده به همراه تعدادی از داوران مسابقات باریستا اصفهان
* در هنگام گفت‌و‌گو تحریم‌ها هنوز پابرجا بود و وقت انتشار این گزارش به فاصله‌ی یک روز تحریم‌ها برداشته شد.
بخش نظرها بسته است.