سه دلیل برای ننوشیدن کاپی لواک

کاپی لواک را به‌عنوان گران‌ترین قهوه‌ی دنیا می‌شناسند. اما آیا این گران‌ترین قهوه‌ می‌تواند بهترین قهوه‌ی دنیا هم باشد؟ کاپی لواک چطور به‌دست می‌آید؟ طعم آن با گونه‌های دیگر قهوه چه تفاوتی می‌کند؟ چرا قیمت هر کیلوی آن به بیش از ۳ میلیون تومان می‌رسد؟

خاستگاه کاپی لواک اندونزی است. بخش عمده‌ای از درآمد مردم استان‌های جاوا٬ سوماترا٬ بالی و سولاوسی از فروش این قهوه حاصل می‌شود. گربه‌ای به‌نام لواک یا زباد (Civet) در مزارع قهوه می‌چرخد و از میوه‌ی قهوه تغذیه می‌کند. در معده‌ی این حیوان آنزیم‌هایی ترشح می‌شود که می‌گویند طعمی خاص به قهوه می‌بخشد. سپس کارگران٬ مدفوع لواک را که حاوی دانه‌های دست‌نخورده‌ی قهوه است جمع‌آوری کرده و ادامه‌ی فرایند فرآوری یعنی شستن٬‌ خشک کردن و روست را روی آن انجام می‌دهند.

نیز ببینید ~ درباره‌ی کاپی لواک گران‌ترین قهوه‌ی دنیا

اما آیا این ویژگی‌ها فضیلتی ویژه برای کاپی لواک به ارمغان می‌آورد؟ بسیاری این‌طور فکر نمی‌کنند. در ادامه سه دلیل برای ننوشیدن کاپی لواک را با هم مرور خواهیم کرد.

کاپی لواک چه مزه‌ای‌ می‌دهد؟

به نظر می‌رسد دلیل اصلی گران‌ بودن این نوع قهوه بیش از آن‌که به طعم و کیفیت آن ربط داشته باشد،‌ به شیوه خاص و منحصربه‌فرد تهیه‌اش برمی‌گردد. کاپی لواک به‌هر حال به دلیل آنزیم‌هایی که در معده‌ی حیوان بر آن ترشح می‌شود٬ طعمی متفاوت به خود می‌گیرد. آنزیم‌ها ساختار پروتئینی قهوه را دست‌کاری کرده و باعث می‌شوند از تلخی قهوه کمی کاسته شود. با وجود کافئین بالای کاپی لواک٬ طعم آن به شیوه‌ای که محلی‌های اندونزی دم می‌کنند٬ بسیار ملایم و سبک است و کمی به کارامل می‌زند. اما نباید از آن انتظار طعمی کاملا متفاوت و خاص را داشت. کاپی لواک گران است به خاطر این‌که سوداگران قهوه بتوانند آن‌را در لندن فنجانی ۱۰۰ دلار به فروش برسانند. البته هزینه‌ی مالی و نیروی کاری که برای تهیه‌ی یک کیلو کاپی لواک صرف می‌شود٬ به‌مراتب بیشتر است از هزینه‌ی فرآوری و تهیه‌ی یک کیلو قهوه‌ی معمولی؛ و اتفاقا فقط و فقط همین است که این قهوه را گران می‌کند و نه عجیب و غریب بودن طعم و عطر آن.

شاهد آن‌که٬ تاجران کاپی‌لواک مدعی‌اند از این قهوه در تمام دنیا سالانه تنها ۵۰۰ کیلو تولید می‌شود. آن‌ها برای این‌که نشان دهند کاپی‌لواک قهوه‌ی نایابی‌ست این ادعا را مطرح می‌کنند. در حالی‌که گفته می‌شود ۵۰۰ کیلو تنها میزان تولیدی یک مزرعه‌ی متوسط در سوماترای اندونزی‌ست. طعم کاپی لواک در بهترین حالت ممکن و اگر به شیوه‌‌ای صحیح دم شود٬ شبیه به دیگر قهوه‌های تک‌-خاستگاه (Single Origin) است. از همین روست که متخصصان قهوه کاپی لواک را جزو قهوه‌های خاص یا Specialty Coffee طبقه‌بندی نمی‌کنند.

گران‌ترین قهوه‌ی دنیا به قیمت آزار حیوان

چندی پیش گزارشگر بی‌بی‌سی در پوشش یک تاجر قهوه به مزارع غیرقانونی تولید کاپی‌لواک در اندونزی راه پیدا کرده و از رنج و شکنجه‌ای که به سودای درآمد بیشتر بر این حیوان‌ها می‌رود پرده برمی‌دارد.

این مستند را این‌جا ببینید:

حقیقت آن است که لواک باید به‌طور طبیعی در مزارع قهوه بچرخد و آزادانه از دانه‌های قهوه تغذیه کند. اما در عمل اتفاق دیگری می‌افتد؛ مزرعه‌داران قهوه به سودای سود بیشتر و برای این‌که زحمت کمتری متحمل شوند٬ حیوان بی‌نوا را در قفس نگه می‌دارند و شاخه‌های میوه‌ی قهوه را در قفس در اختیار او می‌گذارند. واضح است که در این حالت کارگران٬ مدفوع حیوان را راحت‌تر جمع‌آوری می‌کنند تا این‌که بخواهند در مزرعه به‌دنبال آن بگردند. اما لواک حیوانی بازیگوش و پرتحرک است. نگه داشتن آن در قفس حیوان را افسرده و تندخو می‌کند. لواک را از زیستگاه طبیعی‌اش دور کرده و او را برای تمام عمر در قفس نگه می‌دارند تا در چرخه‌ای غیر انسانی و غیر اخلاقی٬ میوه‌ی قهوه بخورد و دفع کند.

حیوان‌ها در قفس

چند وقتی‌ست سر و صدای انجمن‌های دفاع از حقوق حیوانات درآمده که تعداد چنین مزارعی در کشورهای قهوه‌خیز و معمولا فقیر ِ آسیای جنوب شرقی رو به‌فزونی‌ست. هزاران هزارن گربه زبان‌بسته دور از محل طبیعی زندگی خود در قفس‌هایی کوچک حبس می‌شوند تا کیلومترها آن‌طرف‌تر فنجانی قهوه پر و خالی شود. نگرانی دیگر این فعالان٬ استفاده از گونه‌های دیگری از خانواده گربه زباد است که در معرض انقراض قرار دارند. 

نیز ببینید ~ گران‌ترین قهوه‌ی دنیا به قیمت آزار و اذیت حیوان

فعالان حقوق حیوانات راه خاتمه دادن به رنجی که بر این گربه‌های اندونزیایی می‌رود را بالا بردن آگاهی عمومی نسبت به کاپی لواک می‌دانند و کمپین‌های متعددی با این هدف به‌راه انداخته‌اند. در یکی از این کمپین‌ها از کاربران خواسته می‌شود تا با پر کردن یک فرم٬ به جمع تحریم‌کنندگان کاپی‌لواک بپیوندند تا فروشندگان و تاجران کاپی لواک را متوجه نارضایتی عمومی نسبت به این قهوه بکنند. (برای امضای این فرم این‌جا کلیک کنید.)

حرمت کاپی لواک برای مسلمانان

صرف‌نظر از روش غیرانسانی تهیه‌ی این قهوه و قیمت بی‌جهت بالای آن٬ گفته می‌شود نوشیدن کاپی‌لواک به‌خاطر این‌که از مدفوع حیوان خارج شده برای مسلمانان حرمت دارد. این موضوع را یکی از دوستان ما که از چند عالم شیعه استفتا کرده بود به اطلاع ما رسانده است.