چه ادویه‌هایی بهترین همنشین برای دانه قهوه هستند؟

در دنیای قهوه تخصصی (Speciality Coffee) دانه‌های قهوه تک‌خاستگاه که از یک منطقه آمده‌اند و در شرایط کاملا دقیق و کنترل‌شده و در اندازه‌های محدود و با درجه‌ی روشن تا متوسط روست شده‌اند، هر یک به‌طور طبیعی رنگین‌کمانی از طعم‌های ذاتی دانه‌ی قهوه را در خود دارند. به‌طور مثال روی بسته‌بندی قهوه‌های تخصصی ممکن است به عبارت‌هایی چون «شکلات تلخ»، «گریپ‌فروت» و «مربای گوجه» بربخوریم. این‌ بدان معناست که اگر قهوه به‌شیوه‌ای استادانه و استاندارد دم‌آوری شود، می‌توان انتظار چنین طعم‌هایی را در فنجان داشت. از آن طرف بسیاری از قهوه‌های تجاری (Commercial) و برندهای جهانی، به‌صورت مصنوعی طعم‌دار می‌شوند. مثلا قهوه دانکین دوناتز دو مدل بسیار معروف قهوه با طعم‌های «فندق» و «وانیل» دارد که طعم‌دهنده‌ی مصنوعی در حین فرایند روست قهوه بدان اضافه شده است. اما جایی در میانه‌ی این دو کرانه نیز می‌توان متصور بود: این‌که خودمان در خانه در حین آسیاب کردن قهوه، ادویه‌هایی بدان بیافزاییم و قهوه‌مان را طعم‌دار کنیم. با این‌کار هرچند ممکن است کیفیت طعمی قهوه‌های تخصصی را تجربه نکنیم، اما دست‌کم مطمئن هستیم که طعم‌دهنده‌های شیمیایی قهوه‌های طعم‌دار تجاری را نیز به کام راه نداده‌ایم.

در یادداشت پیش رو که برداشت آزادی‌ست از مقاله‌ای در وب‌سایت لایف‌هکر (lifehacker) و برگردان شهاب محب باریستای کافه میرا، چند ادویه برای همنشینی با قهوه معرفی شده است. عکس‌ها: Claire Lower

آیکافی – شکر و شربت (Syrup) را به‌عنوان متعارف‌ترین چاشنی‌های قهوه می‌شناسیم. اما اگر بخواهیم بدون شیرین‌تر کردن قهوه، شخصیتی پیچیده به آن ببخشیم، باید سری به گنجینه‌ ادویه‌جات بزنیم. ملاحظه‌کاری را کنار بگذارید؛ بخت خفته‌ی ادویه‌ها تنها با آشپزی بیدار نمی‌شود. این چاشنی‌های جادویی در پی فرصت‌اند تا ثابت کنند همراهان خوبی برای قهوه هستند.

اضافه کردن ادویه به قهوه کاری بی‌نهایت آسان است و هیچ زحمتی ندارد. کافی‌ست به‌جای آن‌که ادویه‌جات جداگانه آسیاب شوند، همراه دانه‌های قهوه آسیاب شوند و این ترکیب قهوه و چاشنی آسیاب‌شده، به‌همان شکل معمول دم شود. باید به گنجینه‌ ادویه‌جات شبیخون زد و مرتب آزمایش و تجربه کرد تا مشخص شود که دقیقا کدام چاشنی‌ها، طعم‌دهنده‌ها و حتا گل‌ها، گزینه‌های مطبوع شما برای طعم‌بخشی به قهوه‌اند. در ادامه در ِ شیشه‌‌ی شش ادویه و افزودنی را باز می‌کنیم تا رایحه‌ای دلنشین آن‌ها را با هم تجربه کنیم.

برگه‌ی کاکائو – تفسیری تازه از یک فنجان موکا

شکلات‌ همان شکل تکامل‌یافته‌ و فرآوری‌شده‌ برگه‌ کاکائو است. این تکه‌های خشک و تخمیرشده، بافتی ترد و خشک دارند و از شکلات تیره یا دارک چاکلت، کم‌چرب‌ترند. برگه‌ کاکائو به همراه بستنی یا گوشت قرمز ترکیب فوق‌العاده‌ای‌ست. اما عرصه‌ اصیل هنرورزی آن قهوه است. برای ایجاد طعمی شکلاتی در قهوه‌ صبحگاهی، به ازای هر دو لیوان قهوه، نصف قاشق چای‌خوری برگه‌ کاکائو در آسیاب‌تان بریزید و سپس قهوه را دم کنید. حاصل، قهوه‌ای خواهد بود با رگه‌هایی از طعم شکلات که صد البته با عطر و طعم قهوه ناسازگار نیست و آن‌را چندان تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد؛ گویی نسخه‌ای تغییرشکل‌یافته از یک فنجان قهوه موکا می‌نوشید. می‌گویند اروپرس (Aeropress) بهترین ابزار دم‌آوری برای قهوه‌ای همراه با برگه‌ی کاکائو است.

هل – رایحه‌ای از مشرق‌زمین در فنجان شما

طعم و رایحه‌‌ی منحصر‌به‌فرد و آروماتیک هل، شخصیتی شبیه به چای به قهوه می‌بخشد و در صبحی سرد، گرمای مطبوع و دلپذیری ایجاد می‌کند. برای هر دو لیوان قهوه، یک یا دو دانه هل به قدر کفایت برای شما طعم به ارمغان می‌آورد. برای ما ایرانی‌ها، طعم هل در قهوه یادآور قهوه ترک یا قهوه عربی‌ست که حالا می‌تواند در قهوه‌های دمی نیز همراه شود.

جوز هندی – عمیق و تیز و شیرین

جوز هندی تازه‌رنده‌شده تقریبا به هر غذایی، شخصیتی عمیق و شیرینی‌ای خاکی‌طور می‌بخشد؛ هر مقداری از آن هم که در تهیه غذا اضافه بماند، به فنجانی قهوه تعلق دارد. سهم غالب طعم‌دهی ِ جوز هندی، آن رایحه‌ گرم، جذاب و اندک شیرینش است که با خود به ارمغان می‌آورد. شاید یک تکه کوچک آن، فنجان ۲۵۰گرمی قهوه ما را متحول کند.

بادیان ختایی یا انیسون ستاره‌ای

اگر طعم شیرین‌بیان را می‌پسندید، احتمالا از طعم بادیان ختایی نیز لذت خواهید برد. نصف یک غلاف برای یک لیوان قهوه کافی‌ست. اضافه کردن یک یا دو دانه هل نیز به متعادل‌تر شدن این ترکیب کمک خواهد کرد. بادیان ختایی را در عطاری‌ها می‌توانید پیدا کنید.

اسطوخودوس را با قهوه‌ی دمی درآمیزید

در بهار، اسطوخودوس خشک‌شده را به‌همراه قهوه آسیاب کنید. هرچه درجه‌ی روست قهوه روشن‌تر باشد، با اسطوخودوس خوش‌تر خواهد نشست و طعمی «گُلی» به فنجان می‌بخشد. توصیه می‌شود که آن‌را با قهوه‌های دمی امتحان کنید؛ خاصه قهوه‌هایی که به‌طور ذاتی طعم مرکبات دارند. برای ترکیب با قهوه سرد یا آیسکافی نیز توصیه شده است. فقط مراقب باشید: اگر زیاده‌روی کنید قهوه‌تان مزه‌ای صابون‌مانند به خود می‌گیرد.

میخک؛ شبهی از طعم سیگار

قهوه و سیگار جفتی بسیار معمول و متعارفند و ترکیب قهوه و میخک، یادآور سیگارهای تند و تیزی است که با اسانس میخک تولید شده‌اند. میخک چاشنی قدرتمندی است که تنها یک شاخه از آن می‌تواند فنجان شما را زیر و رو کند.

در پایان دقت داشته باشید که شاید پیشنهاد اضافه کردن ادویه‌جات و افزودنی‌ها به فنجان قهوه‌تان تجربه‌ی هیجان‌انگیزی باشد، ولی خود را به موارد اشاره‌شده در این نوشته محدود نکنید. سری به قفسه‌ی ادویه‌ها بزنید و ببینید چه چاشنی‌های کشف‌نشده‌ای را در خود پنهان کرده است. در ضمن، بعد از هر بار استفاده آسیاب‌تان را با دقت تمیز کنید.

شما هم اگر به ترکیب مطبوعی از ادویه و قهوه برخوردید و امتحان کردید و دوست داشتید، برای آیکافی و خوانندگان ما بنویسید.