بوروندی را قلب آفریقا می‌دانند چون نقشه‌ای قلبی شکلی دارد و در نواحی مرکزی قاره‌ی آفریقا قرار گرفته است. به گفته‌ی بانک جهانی، معاش ۶۰۰ تا ۸۰۰هزار خانواده در این کشور ۱۱ میلیونی با کشت قهوه می‌گذرد؛ به‌طوری‌که صادرات قهوه و چای بیش از ۹۰٪ درآمد بوروندی را تشکیل می‌دهد.
آیکافی – بخش‌های زیادی از بوروندی شرایط فوق‌العاده‌ای برای کشت قهوه دارند: مزارع خوب، آب و هوای مناسب و عوامل دیگر. در واقع، علی‌رغم چالش‌ها و فقر موجود در این کشور، تولید قهوه تخصصی در این سرزمین کوچک رو به افزایش است. قهوههای تک‌خاستگاه بوروندیایی از پتانسیل خوبی برخوردارند و تولیدکننده‌های قهوه در تلاشند تا فعالیت‌های کشاورزی خود را در این سرزمین گسترش دهند. آفریقای شرقی به قهوه‌ی باکیفیتش معروف است و بوروندی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
چه عاملی قهوه‌ی بوروندی را متمایز می‌کند؟
به گزارش پرفکت دیلی گرایند خاک آتشفشانی بوروندی و ۱۲۰۰ میلی‌متر بارش سالانه محیطی بسیار مساعد برای کشت و رشد قهوه پدید می‌آورد. خاک آتشفشانی سرشار از مواد مغذی مانند نیتروژن است که مزارع قهوه به آن نیاز دارند و موجب می شود خاک به خوبی آب را در خود نگه دارد. اِفرِم سِباتیجیتا که متخصص رتبه‌بندی کیفیت قهوه است و در این صنعت سابقه‌ای ۳۰ ساله دارد، می‌گوید که دو عامل در شکل‌دهی کیفیت و ویژگی‌های قهوه‌ی بوروندیایی مؤثر بوده: عامل نخست، تنوع گونه‌های قهوههای این منطقه است؛ به‌طور مثال قهوه بوربون (و فرزندان آن مانند جکسون و بلومانتین) از گونه‌های معروف این منطقه است. قهوه‌ی گونه‌ی بوربون معروف است به این‌که شیرینی و تن‌واری (body) فوق‌العاده‌ای دارد.
عامل دوم ناحیه‌ای‌ست که قهوه در آن کشت می‌شود. اِفرِم می‌گوید قطعاً نواحی مختلفی در بوروندی وجود دارد که برای کشت قهوه مناسب هستند. مناطقی مانند بویِنزی، شمال، شمال شرق و مرکز بوروندی. با این حال می‌توانید در جنوب بوروندی مانند بوراگِین نیز قهوه‌ی مرغوب را هر چند در مقادیر کم‌تر پیدا کنید.
علاوه بر این‌ها، شیوه‌ی فرآوری قهوه در بوروندی از عوامل مهم تأثیرگذار بر کیفیت آن به شمار می‌آید. قهوه در بوروندی، مانند دیگر مناطق افریقای شرقی، به روش دو مرحله‌ای شستن/تخمیر فرآوری می‌شود که نوعی روش منحصربهفرد است و نتیجه‌ی آن قهوه‌ای بسیار تمیز و با پروفایل طعمی کاملا شفاف است.
قهوه بوروندی چه مزه‌ای است؟
اریک رایت کارآفرین صنعت قهوه می‌گوید قهوه‌ی بوروندیایی شیرین است و اسیدیته‌ای شفاف دارد با تن‌واری (body) بالا، طعم‌یادهای مرکبات، بلوبری و نوت‌های وحشی. البته روشن است که تمام قهوههای بوروندیایی پروفایل یکسان ندارند.
ارتفاع مناطق مختلف بوروندی بازه‌ای میان ۷۲۲ متر تا ۲۷۶۰ متر از سطح دریا است. به گفته‌ی ارفم، قهوه‌ای که در مناطق مرتفع‌تر کشت می‌شود، اسیدیته‌ی بالاتری دارد و طعم‌یادهای مرکباتی‌اش بیشتر است. قهوههای باکیفیتِ مناطق مرتفع (مانند آن‌هایی که از SCA بیش از ۸۶ امتیاز می‌گیرند) طعم‌یادهای میوه‌ای، گلی و عسلی دارند و از طرفی یکپارچگی، تعادل و تن‌واری (body) آن‌ها بیشتر است.
قهوههای مناطق کم‌ارتفاع‌تر ممکن است طعم‌یادهای پشن فروت و آناناس داشته باشند.
با این وجود، در حالی که این پروفایل‌های طعمی در اغلب انواع قهوههای بوروندیایی یافت می‌شود، اما تفاوت‌هایی هم وجود دارد. نگاهی به این تفاوت‌ها می‌اندازیم.
مناطق مختلف کشت قهوه بوروندی
بوروندی ۵ منطقه‌ی اصلی کشت قهوه دارد: بویِنزی (Buyenzi)، کریمیرو (Kirimiro)، مومیروا (Mumirwa)، بوئرو (Bweru) و بوگِسِرا (Bugesera). البته به این معنا نیست که خارج از این نواحی قهوه پیدا نمی‌شود؛ این‌ها بزرگ‌ترین مناطق کشت قهوه هستند و به کیفیت قهوه‌هاشان شهره‌اند.
بویِنزی
این منطقه‌ی بزرگ که در شمال بوروندی و در کنار مرز رواندا قرار دارد، وسیع‌ترین منطقه‌ی کشت قهوه در بوروندی است و باکیفیت‌ترین قهوه نیز به همین‌جا تعلق دارد. دو بخش اصلی این منطقه عبات اند از:
کایانزا که آب و هوایی معتدل دارد و میانگین دمای سالانه در آن ۱۸ درجه‌ی سانتی‌گراد است. اغلب مزارع قهوه‌ی این بخش ارتفاعی میان ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا دارند و پرباران‌ترین زمان سال در آنجا آوریل است و ماه جولای از باقی وقت‌های سال خشک‌تر است. تمامی این شرایط به کیفیتی منتهی می‌شوند که به میزان اسیدیته و طعم‌یادهای مرکباتی‌اش معروف است. قهوه‌ی کایانزا در مسابقات “کاپ آف اکسلنس” سال ۲۰۱۵ به امتیاز ۹۱٫۰۹ دست پیدا کرده است.
اِنگُوزی که در شمالی‌ترین نقطه‌ی بورندی قرار گرفته، ارتفاعی مشابه کایانزا، اما میزان تولید کمتری نسبت به آن دارد. با این حال قهوههای این بخش نیز از کیفیت خارق‌العاده‌ای برخوردار هستند. در سال ۲۰۱۵ در مسابقات “کاپ آف اکسلنس” به امتیاز ۸۸٫۹۲ دست پیدا کرد در حالی که بسیاری دیگر از رقبا امتیاز ۸۵ را از آن خود کرده بودند.
بوگِسِرا
این منطقه که در شمال شرقی بوروندی قرار دارد، مزارع کم ارتفاع‌تری را شامل می‌شود. اما این ارتفاع باعث نمی‌شود قهوه‌ی کم‌کیفیتی در این منطقه تولید شود. اغلب مزارع در ارتفاعی میان ۱۴۰۰ تا ۱۷۰۰ متر از سطح دریا قرار گرفته‌اند و محصول این منطقه در مسابقات “کاپ آف اکسلنس” ۲۰۱۵ امتیاز ۸۶٫۶۲ را از آن خود کرده است.
بوئرو
این منطقه هم در شمال شرقی بوروندی و با تانزانیا هم‌مرز است. میانگین ارتفاع مزارع این منطقه ۱۸۰۰ متر از سطح دریاست و مانند بسیاری از دیگر جاهای بوروندی، خاک آتشفشانی، آب و هوای معتدل و میانگین بارش سالانه‌ای معادل ۱۳۰۰ میلی‌متر دارد.
کریمیرو
این منطقه که در مرکز بوروندی قرار گرفته، ناحیه‌ای کوهستانی با دمایی بین ۱۲ تا ۱۸ درجه‌ی سانتی‌گراد است و بارش سالانه‌اش از دیگر مناطق بوروندی کم‌تر است؛ تقریباً ۱۱۰۰ میلی‌متر.
مومیروا
این ایالت شمالی با جمهوری دموکراتیک کنگو همسایه است. ارتفاع این منطقه بازه‌ای از ۱۱۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا را در بر می‌گیرد و میانگین بارش سالانه‌ای معادل ۱۱۰۰ میلی‌تر دارد. دمای هوا بسیار یکنواخت و بین ۱۸ تا ۲۲ درجه در نوسان است.
و به این ترتیب با مناطق اصلی کشت قهوه در بوروندی آشنا شدیم.
معمولاً چیزی تحت عنوان «قهوه‌ی بوروندیایی» چندان مصطلح نیست. می‌گویند قهوه‌ی کایانزا، قهوه‌ی مومیروا و غیره. امیدواریم اگر هنوز امتحانشان نکرده‌اید به زودی به دستتان برسد تا غلظت و بافت و طعم‌یادهای منحصربهفرد آن‌ها را امتحان کنید.
وقتی یک فنجان قهوه‌ی باکیفیت می‌نوشید، لذتش دو چندان می‌شود اگر داستان پنهان پشت آن را بدانید.
[hr]این یادداشت در سری مطالب در امتداد کمربند قهوه‌ای منتشر شده است. از همین سری بخوانید:
[hr] [threecol_one]قهوه کنیا
بسیاری معتقدند قهوه کنیا از متعادل‌ترین و در عین‌حال پیچیده‌ترین قهوههای اسپشالتی در دنیاست. با اسیدیته شراب‌گونه و قدرتمند که در شیرینیِ اغواگرانه‌ای پیچیده شده است.
[/threecol_one] [threecol_one]قهوه اوگاندا
اوگاندا کشور دریاچه‌هاست؛ جایی که رود پرشکوه نیل از آنجا آغاز می‌شود. برای قهوه‌دوستان اما این کشور زادگاه گونه‌ی کانفورا یا همان ربوستاست.
[/threecol_one] [threecol_one_last]قهوه رواندا
قهوه تخصصی رواندا با عمر تقریبا پانزده ساله، امروزه جایگاه مهمی در صنعت قهوه تخصصی دنیا دارد.
[/threecol_one_last]
