مسابقات جهانی باریستا – تاثیری جهانی
هر ساله بیش از ۵۰ باریستا از کشورهای مختلف دنیا دور هم جمع می‌شوند تا در بزرگ‌ترین رویداد قهوه جهان یعنی مسابقات جهانی باریستا، مهارت و تخصص و تجربه‌شان را محک بزنند. امسال سیاتل آمریکا در حاشیه‌ی نمایشگاه انجمن قهوه تخصصی آمریکا (SCAA) میزبان آخرین دور مسابقات باریستا WBC بود؛ مسابقاتی که برای فعالان صنعت قهوه ایران یک تفاوت با دوره‌های پیشین داشت: حضور نماینده‌ی ایران برای اولین بار در این رقابت‌های جهانی.
آیکافی – باریستاهای شرکت‌کننده در مسابقات تنها ۱۵ دقیقه وقت دارند تا در پیش چشم صدها تماشاچی حاضر، ۴ اسپرسو، ۴ کاپوچینو و ۴ نوشیدنی اختصاصی برای داوران درست کنند. نیز هزاران علاقمند به قهوه، مسابقات را از طریق اینترنت در سراسر دنیا به صورت زنده تماشا می‌کنند. هدف غایی از برگزاری مسابقات باریستا به‌طور خلاصه یافتن قهرمانی‌ست که برای یک سال، نماینده‌ی شایسته‌ای باشد برای قهوه تخصصی (اسپشالتی کافی). قهرمان جهان در طول سال به کشورهای مختلف با فرهنگ‌های قهوه‌نوشی متفاوت سفر می‌کند، برای باریستاها دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند و تجربیات و مهارت‌هایش را با علاقمندان به اشتراک می‌گذارد. رقابت‌های جهانی قهوه در رشته‌های مختلفی برگزار می‌شود که «مسابقات باریستا» یکی از آن رشته‌هاست.
وب‌سایت پریما کافی به‌تازگی مستندی منتشر کرده و در آن با دست‌اندرکاران و روزنامه‌نگاران صنعت قهوه درباره‌ی مسابقات جهانی باریستا گفت‌وگو کرده است. مسابقاتی که ۱۵ سال از عمر آن می‌گذرد و باریستاها برای آن‌که ارائه‌ی شایسته‌ای در این رقابت‌های جهانی داشته باشند، در کنار کار روزمره‌شان، ساعت‌های طولانی به تمرین و آماده‌سازی خود می‌پردازند. باریستاها در طول پانزده دقیقه مسابقه، در حین آماده کردن نوشیدنی‌ها، در مورد سوابق شغلی‌‌شان، قهوه‌ای که استفاده می‌کنند و نیز ویژگی‌های عطری و طعمی آن به داوران توضیح می‌دهند. چهار داور حسی، دو داور فنی و یک سرداور، عملکرد باریستا را بر اساس ضوابط مشخصی که در برگه‌های امتیاز آمده بررسی می‌کنند و نمره می‌دهند.
فرمت حال حاضر این مسابقات اولین بار در نروژ طراحی شده و نخستین دور مسابقات سال ۲۰۰۰ برگزار شده است.
آماده کردن قهوه برای یک باریستا فعالیتی روزمره و عادی به حساب می‌آید که در طی فعالیت حرفه‌ای و روزانه‌ی خود در کافه بدان مشغول است؛ اما در طی مسابقه، کوچک‌ترین حرکت و عملکرد باریستا از طرف داوران زیر ذره‌بین قرار می‌گیرد؛ از تمیزی و یکنواختی گرفته تا میزان دورریز قهوه و شیر، ظاهرا آراسته، ست‌آپ خلاقانه و مرتب میز داوران و نیز طعم و کیفیت نوشیدنی‌ها.
باریستای نماینده‌ی هر کشور در مسابقات جهانی، قهرمان مسابقات داخلی آن کشور است. انجمن‌ها، گروه‌ها و فعالان صنعت قهوه هر کشور می‌توانند برای نمایندگی WCE (رویدادهای جهانی قهوه) درخواست دهند. این گروه‌های متقاضی باید سابقه‌ی برگزاری مسابقاتی از این دست در کشور خود را داشته باشند و بتوانند با ارائه‌ی رزومه‌ی کاری و سوابق، کمیته‌ی بررسی را متقاعد کنند که با ارتباطات، امکانات و توان مدیریتی که در اختیار دارند، از پس برگزاری مسابقات ملی برمی‌آیند. برگزارکننده‌ی مسابقات داخلی National Body خوانده می‌شود. در حال حاضر مسئولیت برگزاری مسابقات باریستا در ایران برعهده‌ی «انجمن باریستاهای ایران» یا IBG به مدیریت محمد آقاخانی است که چندی پیش تغییراتی در ترکیب اعضای بورد خود را شاهد بوده است. در اکتبر سال گذشته این انجمن با وجود تقاضاهایی که از طرف دیگر گروه‌های فعال مرتبط با قهوه در ایران از جمله گروه کافکس (برگزارکننده‌ی نمایشگاه‌های قهوه در ایران) و انجمن قهوه تخصصی ایران (SCAIRAN) مطرح شده بود، به‌گفته‌ی صفا صالحی از اعضای وقت بورد IBG، توانست با نفوذ و حمایت‌های لیلا قنبری (قهرمان مسابقات باریستای آمریکا ۲۰۱۴) عهده‌دار مسئولیت برگزاری مسابقات باریستا در ایران شود.
در بخشی از مستندی که به‌تازگی منتشر شده، سارا آلن سردبیر مجله‌ی باریستا مگزین، برجسته‌ترین اتفاق این دوره از مسابقات را حضور ایران می‌داند. حضوری با بیم‌و‌امید‌ها و حرف و حدیث‌های فراوان که مهم‌ترین آن‌ها، رد تقاضای ویزای مهران محمدنژاد قهرمان مسابقات باریستای ایران از کنسول‌گری آمریکا در ترکیه؛ و بعد از آن درخواست مجدد محمدنژاد از سفارت آمریکا در ارمنستان و در نهایت صدور ویزا و حضور وی در مسابقات بود.لیلا قنبری از اعضای بورد انجمن باریستاهای ایران در ادامه‌ی صحبت‌های سارا آلن به نخستین سفر خود به ایران بعد از سال‌ها اشاره می‌کند و دیداری که با تعدادی از باریستاهای ایرانی داشته؛ دیداری که جرقه‌ی تشکیل انجمن باریستاهای ایران و حضور ایران در مسابقات جهانی را رقم زده است.
سارا می‌گوید باریستاهای حاضر در صحنه‌ی مسابقات می‌کوشند تا به ده‌ها هزار بیننده‌ای که رقابت‌ها را از نزدیک و یا از طریق اینترنت به‌طور زنده تماشا می‌کنند، بگویند که «قهوه» چیزی بیش از نوشیدنی معمولی‌ست که در کافی‌شاپ‌ها سرو می‌شود.
بن کامینسکی، قهرمان رشته‌ی Cup Tasters سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ در آمریکا (یکی از رشته‌های هفت‌گانه مسابقات جهانی قهوه) در بخشی از مستند پریما کافی عنوان می‌کند:
[quote style=”boxed”]صنعت قهوه در بیرون از مسابقات معمولا با سرعت بیشتری نسبت به مسابقات قهوه در جریان است؛ اما در عین حال من فکر می‌کنم که بعضی از پیشروترین و خلاقانه‌ترین حرکت‌ها در این صنعت مستقیما از همین مسابقات نشات گرفته‌اند.[/quote]مسابقات جهانی قهوه هر ساله در هفت رشته‌ی باریستا، لاته آرت، روست قهوه، ایبریک (قهوه ترک)، قهوه دمی (Brewers Cup)، نوشیدنی‌های الکی (Good Spirits) و Cup Tasters (درک احساسی قهوه) برگزار می‌شود. ایران در حال حاضر تنها در رشته‌ی «باریستا» می‌تواند نماینده‌ای به مسابقات جهانی معرفی کند. اما همین مسابقات از چند سال پیش شور و هیجانی وصف‌ناشدنی در بین باریستاهای ایرانی به‌وجود آورده و بسیاری در طول سال به‌طور پیوسته در حال آماده‌سازی خود برای شرکت در مسابقات هستند. سوای از رقابت‌های کشوری که باریستای نماینده‌ی ایران در مسابقات جهانی را تعیین می‌کند، مسابقات آزاد دیگری نیز گاه‌‌گاه در حاشیه‌ی رویدادهای قهوه برگزار می‌شود که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به مسابقه باریستا در نمایشگاه قهوه و چای در شهریورماه جاری اشاره کرد.
تاثیری که برگزاری مسابقات باریستا و جو رقابتی به‌وجودآمده در بین باریستاها بر صنعت قهوه می‌گذارد غیرقابل انکار است. بالارفتن دانش و تخصص این باریستاها به‌واسطه‌ی تمرین مداوم از طرفی منجر می‌شود به بهبود کیفیت سرو قهوه و از طرف دیگر افزایش آگاهی عمومی نسبت به این نوشیدنی همه‌گیر در بین مصرف‌کنندگان. همین تغییر نگاه به قهوه، ناگزیرا صنایع وابسته به قهوه، واردکنندگان برندهای خارجی قهوه و تولیدکنندگان داخلی را هم به پویش و حرکت وامی‌دارد؛ حرکتی که هرچند آهسته‌آهسته، ولی در نهایت به سمت رونق و تحول کسب‌وکارهای مرتبط با قهوه و کافی‌شاپ پیش خواهد رفت.
مستند «مسابقات جهانی باریستا – تاثیری جهانی» را در ادامه تماشا کنید.
برای تماشای بدون وقفه‌ی فیلم، تنظیم کیفیت را روی ۲۲۴p قرار دهید.
