شرکت معظم استارباکس فعالیت خود را در سال ۱۹۷۱ در مغازه‌ای در سیاتل ایالات متحده آغاز کرد؛ مغازه‌ای که تنها دانه‌های قهوه، قهوه‌ی آسیاب‌شده، چای و مقداری ادویه‌جات می‌فروخت. این شرکت در سال ۲۰۰۹ در ۱۶هزار شعبه‌ی خود در بیش از ۵۰ کشور جهان، پذیرای میلیون‌ها مشتری بود و فروشی معادل ۱۰ میلیارد دلار به‌دست آورد. مجموعا ۱۴۲هزار کارمند در سراسر جهان برای استارباکس کار می‌کنند که در ادبیات این شرکت، «شریک» (partner) خوانده می‌شوند. ارزش بازار سهام این شرکت نزدیک به ۱۸ میلیارد دلار است که باعث می‌شود استارباکس به عنوان بزرگ‌ترین شرکت اغذیه‌ای در حوزه‌ی صنایع خدماتی شناخته شود.
راهبرد شرکت
راهبرد (استراتژی) این شرکت مبتنی بر گسترش مستمر شعب در داخل و خارج از کشور است. به علاوه، تمرکز شعبات بر روی ارائه‌ی فضایی یکتا و بی‌نظیر همراه با خدمات جانبی با ارزش افزوده (value-added service) مانند مبلمان راحت و زیبا، اینترنت بی‌سیم، سرگرمی‌های متنوع (موسیقی و …) باعث شده است که درونمایه‌ی کسب و کار این شرکت، بسیار فراتر از فروش قهوه باشد. به نظر می‌رسد آن‌چه استارباکس به مشتریان خود عرضه می‌کند، لذت بردن از نوشیدن قهوه و فضای داخل فروشگاه به‌طور همزمان است؛ مجموعه‌ای که استارباکس را از رقبای بی‌شمار خود متمایز می‌کند.
برای اطمینان از کیفیت مطلوب قهوه‌ای که به مشتریان فروخته می‌شود، این شرکت قهوه را مستقیما از کشاورزان خریداری کرده و آن را در تاسیساتی که به همین منظور برپا کرده است، فرآوری و آسیاب می‌کند. روش تهیه را نیز به نام خود ثبت کرده و مدعی است که بوی قهوه‌ای که در این مرحله تهیه می‌شود، در دنیا بی‌نظیر است. البته این شرکت در کنار عرضه‌ی قهوه معمولی و مشتقات دیگر (نظیر کاپوچینو، لاته ماکیاتو، اسپرسو و …)، مجموعه‌ای وسیع از کالاهای تجاری را نیز در فروشگاه‌های خود عرضه می‌کند: انواع دستگاه قهوه‌جوش، دستگاه آسیاب قهوه، لیوان قهوه، سی‌دی موسیقی، کتاب، غذای تازه (مانند سالاد، ساندویچ، پاستا)، نوشیدنی‌های خنک و بالاخره محصولات مختلفی از چای و قهوه که متعلق به همین شرکت هستند. تمام این‌ها تلاش شرکت برای ایجاد منابع درآمد در کنار هسته‌ی اصلی کسب و کار، یعنی فروش قهوه‌ی داغ و آماده را نشان می‌دهد.
مسوولیت در برابر جامعه
استارباکس علاوه بر کسب رضایت مشتریان در داخل فروشگاه‌ها، همواره برای ارتقای این برند در فضای خارج از فروشگاه‌ها نیز کوشش می‌کند. بارزترین نمونه‌ی آن قول و قرارهایی است برای حفظ محیط‌زیست و تبلیغات پیرامون آن. مدیریت شرکت تاکید می‌کند که کسب درآمد، تنها هدف این شرکت نیست، بلکه خود را در برابر جامعه و محیط‌زیست نیز مسوول می‌داند. آن‌ها در اولین گام سعی کردند حجم زباله‌ی تولید شده در داخل فروشگاه‌ها را کاهش دهند. بعدها تدابیر دیگری نیز اعمال شد: بازیافت کردن مقداری از زباله‌ها در داخل فروشگاه‌ها، فروش بیش از پیش قهوه در لیوان‌های غیر از یک‌بار مصرف و ترغیب مشتریان به استفاده از آن‌ها (به‌طوری که در داخل ایالات متحده، ۱۰ سنت تخفیف برای هر لیوان در نظر گرفته شد) و همچنین بازیافت دانه‌های مصرف شده‌ی قهوه و تبدیل آن به کود کشاورزی!
اما شاید بتوان بزرگ‌ترین گرفتاری این شرکت را مصرف بسیار زیاد لیوان‌های یک‌بارمصرف دانست. این لیوان‌ها پس از استفاده به سختی در طبیعت از بین می‌روند. طبق برآورد شرکت، سالانه ۵ میلیارد از این‌گونه لیوان‌ها در طبیعت رها می‌شوند. این لیوان‌ها، هدف آخرین پروژه‌ی شرکت هستند. در پروژه‌ای که از پاییز ۲۰۰۹ آغاز شده است، لیوان‌های مصرف‌شده از سطح شهر جمع‌آوری شده و به یک کارخانه‌ی کارتن‌سازی تحویل داده می‌شود تا تبدیل به دستمال و «زیرلیوانی» استارباکس شده و مجددا در فروشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند. این برنامه به‌طور آزمایشی در شیکاگو اجرا شده است.
جمع‌بندی
استارباکس نمونه‌ای موفق از کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای محسوب می‌شود. تاکید این شرکت بر فراهم کردن فضایی لذت‌بخش برای مشتریان و ایجاد منابع درآمدی در کنار فروش قهوه و بازاریابی و تبلیغات مناسب، باعث شده است تا استارباکس علی‌رغم رقابت سخت با رقبای خود، در طول چهل سال فعالیت، رشد پایداری را تجربه کند.
منبع: myindustry.ir
