تمام قصه از یک کامنت در اینستاگرام شروع می‌شود: کاربری در حساب اینستاگرامش عکسی از چند بسته قهوه می‌گذارد و می‌نویسد این احتمالا در حال حاضر بهترین قهوه در هامبورگ است؛ مارکوس کامنت می‌گذارد که: چطور است بیاییم برای هم قهوه بفرستیم؟
آیکافی – این سرآغاز پروژه‌ای می‌شود که دو سال از شروع به‌کار آن گذشته و با نام Third Wave Wichteln نام‌گذاری شده است. ایده ساده است: آدم‌ها سالی یک‌بار در سایت ثبت‌نام می‌کنند، آدرس و مشخصات‌شان را می‌نویسند. بعد مسئولان سایت به‌طور تصادفی ثبت‌نام‌کنندگان را به‌یکدیگر وصل می‌کنند و هر کس بسته‌ای قهوه تهیه کرده و برای دیگری می‌فرستد و بسته‌ای قهوه از شخص دیگری در گوشه‌ای از دنیا دریافت می‌کند.
به همین سادگی.
Wichteln در زبان آلمانی معادلی‌ست برای سنت راز سانتا (Santa Secret) که شما هم شاید با آن آشنا باشید: هدیه‌های کوچکی که در جمع‌های چند نفره تهیه می‌شود و هر کس به‌صورت تصادفی و ضرب‌دری هدیه‌ای می‌گیرد و می‌دهد. حالا قهوه بهانه‌ی این بازی شده تا آدم‌هایی از کشورهای مختلف دنیا را به هم مرتبط کند: سنت سانتا به شیوه‌ی موج سوم. موج سوم از آن جهت که گردانندگان این پروژه٬ شرکت‌کنندگان را دعوت می‌کنند تا از روستری‌های مستقل و موج سومی شهرشان قهوه تهیه کنند و برای دیگری بفرستند. هر نوع قهوه‌ای: قهوه فیلتری٬ قهوه درجه یک٬ اسپشالتی کافی و …
در وب‌سایت ویشتاین آمده: [quote]در عصر اینترنت و ارتباطات جهانی دیگر کلاه یا کاسه‌ای در کار نیست که اسم‌های‌مان را در آن بیاندازیم – برای همین ما سنت ویشتاین را به‌صورت دیجیتالی به جا می‌آوریم. اسامی را از طریق وب‌سایت جمع می‌کنیم و بعد برای معاوضه قهوه‌ها به دنیای غیردیجیتال باز می‌گردیم.[/quote]
اما چرا قهوه؟
مارکوس خالق ایده‌ی ویشتاین در مصاحبه‌ی اختصاصی به آیکافی می‌گوید: جیمز هافمن در مقدمه‌ی کتاب خود «اطلس قهوه جهان» به نکته‌ی بسیار جالبی اشاره می‌کند: قهوه امروزه یکی از پرمصرف‌ترین کالاهای دنیاست و تحول معناداری در دنیای قهوه در حال وقوع است. این روزها مردم بیش از پیش به قهوه و همین‌طور فرایند فرآوری و تهیه‌ی آن علاقه نشان می‌دهند. اما در عین حال ما همچنان دانش محدودی درباره‌ی قهوه داریم. سوای از این، قهوه نوشیدنی بسیار خوش‌طعمی‌ست.
پروژه‌ی ویشتاین کاملا بر مبنای اعتماد است؛ ابزاری کنترلی در اختیار نیست تا شرکت‌کنندگان را وادار به تهیه و ارسال قهوه کند. اما مارکوس به ما می‌گوید که تا این لحظه که دومین سال فعالیت پروژه را پشت سر می‌گذارند٬ موردی نبوده که کسی بسته‌ای قهوه پست کند ولی قهوه‌اش را دریافت نکند. مهلت ثبت‌نام در دومین دوره‌ی معاوضه‌ی قهوه تمام شده؛ کسانی که پیش از این ثبت‌نام کرده‌اند٬ تا روز ۱۵ دسامبر از طریق ایمیل یک آدرس پستی دریافت می‌کنند و باید یک بسته‌ی ۲۵۰ گرمی قهوه اعم از قهوه فیلتری یا دانه‌ی قهوه به آن آدرس پست کنند. مارکوس از شرکت‌کنندگان در پروژه خواسته که تجربیات‌شان از دریافت یا ارسال قهوه‌های معاوضه‌ای را با هش‌تگ thirdwavewichteln# در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند.
از مارکوس می‌پرسیم این پروژه آیا تاثیری اجتماعی هم می‌تواند داشته باشد؟ «البته؛ ما معتقدیم پروژه‌مان تاثیر اجتماعی بسیار پررنگی به‌همراه دارد. از آن‌جایی که مبنای پروژه‌ی ما بر بستر شبکه‌های اجتماعی‌ست و بسیاری از کاربران و شرکت‌ها به‌نوعی در طرح ما مشارکت کرده‌اند، بسیاری از مردم حتا آن‌هایی که ارتباط چندانی با قهوه ندارند، به مقوله‌ی «قهوه موج سوم و جنبش اسپشالتی کافی» توجه نشان می‌دهند. ما به‌واسطه‌ی این پروژه آدم‌ها را از هر گوشه‌ای در دنیا به‌یکدیگر مرتبط کرده‌ایم. بعضی از مشترکان ارتباط‌شان را با ما حفظ می‌کنند؛ گاه خودشان مستقل از پروژه‌ی ویشتاین به معاوضه‌ی قهوه ادامه می‌دهند و ممکن است حتا یکدیگر را برای فنجانی قهوه ملاقات کنند.
در نخستین دوره از برنامه‌ی معاوضه‌ی قهوه که سال گذشته انجام شد٬ ۳۶۰ متقاضی از ۲۵ کشور دنیا در آن شرکت کردند. مارکوس می‌گوید که ایرادات کار را برطرف کردیم و درس‌های زیادی آموختیم. امسال بیش از ۱۵۰۰ شرکت‌کننده از ۵۲ کشور در این پروژه مشارکت کرده‌اند و مارکوس این را دست‌آورد بزرگی برای تیم برگزاری می‌داند: «توییت‌هایی که با هش‌تگ thirdwavewichteln# منتشر می‌شوند باورنکردنی هستند؛ حال ِ خوبی داریم وقتی نظرات و بازخوردهای مثبت مشترکان را می‌بینیم.» از نقشه‌ی ویشتاین چنین برمی‌آید که یکی از این ۵۲ کشور ایران است و شرکت‌کننده‌ای هم‌وطن نیز در این طرح شرکت کرده است.
ویشتاین سالی یک‌بار برگزار می‌شود. مارکوس به آیکافی می‌گوید: مدیریت پروژه وقت زیادی از ما می‌گیرد؛ هماهنگی‌ها٬ ارسال ای‌میل‌ها٬ ارتباط مستقیم با شرکت‌کنندگان. ما با آدم‌ها سر و کار داریم و برای‌مان بسیار مهم است که تجربه‌ی خوبی از مشارکت در این طرح داشته باشند. برای همین تصمیم گرفتیم که تنها سالی یک‌بار این پروژه را به اجرا درآوریم؛ این‌طوری ویشتاین کمی هم خاص‌تر می‌شود و آدم‌ها مشتاق و منتظر می‌مانند تا سال بعد :)
عکس‌های تگ‌شده با thirdwavewichteln# در اینستاگرام
قهوه آدم‌ها را بههم نزدیک‌تر می‌کند
از مارکوس می‌پرسیم چه احساسی دارد وقتی کسی قهوه‌ای می‌نوشد که از کیلومترها آن‌طرف‌تر به‌دست‌ش رسیده است؟ «اولش ممکن است کمی عجیب به‌نظر برسد؛ غریبه‌ای در کشوری دوردست قهوه‌ی موردعلاقه‌‌اش را می‌خرد و برای شما پست می‌کند٬ کسی که نه می‌شناسیدش و نه تا حالا با او صحبت کرده‌اید. اما من فکر می‌کنم که تمام این داستان٬ به اشتراک گذاشتن لذتی‌ست که از هر جرعه نوشیدن قهوه نصیب ما می‌شود. قهوه قطعا آدم‌ها را بههم نزدیک‌تر می‌کند و همین ارتباط ما از طریق شبکه‌های اجتماعی‌ست که دنیا را کمی از آن‌چه هست کوچک‌تر می‌کند.
پروژه‌ی ویشتاین را در تویتر با thirdwavewichteln# دنبال کنید:
مطلب بسیار جالبی بود.
کارکرد اجتماعی قهوه :)
بسیار هم عالی
زنده باشید