قهوه گونه استنوفیلیا: به سختی ربوستا به طعم عربیکا
دانشمندان به تازگی گونهای از گیاه قهوه را بازشناسی کردهاند که از نظر مقاومت در برابر آفات شبیه به ربوستا و از نظر عطر و مانند شبیه به قهوه عربیکا است.
بحران تغییرات جوی تاثیر مخربی بر روی دما و الگوهای بارشی در سراسر جهان گذاشته است. یکی از بیشمار محصولاتی که در معرض خطر است قهوه است که برای بشریت بسیار گرانبهاست.
به گزارش ایسنا، اکنون دانشمندان گیاه قهوهای را یافتهاند که در برابر تغییرات آبوهوایی شدید ناشی از تغییر فصول مقاومتر است. این گونهی قهوه که استنوفیلیا (Coffea stenophylla) نام دارد گونهای وحشی و نسبتا کمیاب در آفریقای غربی است و در مقایسه با قهوه گونه عربیکا در برابر تغییرات جوی مقاومتر است.
گفته میشود قهوه گونهی استنوفیلیا از نظر حسی بسیار به قهوه گونه عربیکا شبیه است.
قهوه عربیکا ۷۵درصد از تولید قهوه در کل دنیا را به خود اختصاص داده و برای رشد، نیاز به شرایط ویژهای دارد.
محققان در این مقاله نوشتند: این گونهی خاص، شرایط قابل کشت قهوه را افزایش میدهد و منبعی مهم برای ایجاد گیاهان قهوه سازگار با شرایط جوی مختلف است.
گیاه استنوفیلیا در حقیقت در حال احیای مجدد است. پیش از این تصور میشد که این گیاه از بین رفته است و تنها جایی که میتوان آن را یافت ساحل عاج است و طی دههها اطلاعات کمی از آن در دست بود اما به تازگی این گیاه در سیرالئون (Sierra Leone) در آفریقای غربی یافت شده است.
دانشمندان نمونههایی از آن را برای بررسی طعم آزمایش کردند و مدلسازیهایی انجام دادند تا متوجه شوند این گیاه در چه شرایطی رشد میکند. استنوفیلیا میتواند دمای ۲۴.۹ درجه سانتیگراد را تحمل کند که از میزان تحمل گیاهان عربیکا و کنفورا (C. canephora) که ما آن را به اسم قهوهی ربوستا (robusta) میشناسیم بیشتر است.
تحقیقات پیشین نشان میدهد که این گیاه میتواند در دورههای خشکسالی زنده بماند و تا حدودی در برابر زنگزدگی برگها نیز مقاوم است. بنابراین میتوان آن را به عنوان گزینهای برای پرورش قهوه در شرایط محیطی سخت در نظر گرفت. البته اگر بتوانیم میزان کافی از آن را پرورش دهیم.
محققان در مقالهشان نوشتند: پرورش ضعیف استنوفیلیا علت اصلی عدم موفقیت آن در تبدیل شدن به محصولی جهانی است، اگرچه رقابت با قهوهی روبوستا که همزمان با کاهش تولید گیاه استنوفیلیا تبدیل به کالایی جهانی شد نیز از عوامل اصلی این موضوع است.
قهوهی استنوفیلیا طی یک سال گذشته در آزمایشهای طعم و مزه موفق بوده است. همچنین این گیاه را میتوان به گیاهان دیگر پیوند زد تا باعث ایجاد مقاومت در برابر شرایط جوی سخت سایر گیاهان شود.
تغییر گونهها و حرکت به سمت گونههای مقاومتر تنها راه حلی است که این صنعت دارد. جابهجایی مزارع کشت قهوه نیز جزو گزینههایی است که مورد بررسی قرار میگیرد. البته رفع این مشکل به صورت ریشهای بهترین راهحل است یعنی حل مشکل تغییرات اقلیمی.
محققان اکنون در حال کاشت نهالهای استنوفیلیا هستند تا این گیاه را به عنوان یک منبع با کیفیت برای تولید قهوه بررسی کنند. با این حال زمانی طول میکشد تا افرادی غیر از محققان و متخصصان طعم آن را بچشند.
آرون دیویس (Aaron Davis) رئیس تحقیقات گیاهان قهوه در باغ گیاهشناسی رویال انگلستان میگوید: این قهوه طی یک یا دو سال آینده در کافهها نخواهد بود اما من فکر میکنم پنج تا هفت سال دیگر شاهد ورود آن به بازار جهانی به عنوان قهوهای با طعم قوی و ارزشمند خواهیم بود.