تیپیکا در کنار بوربون یکی از مهم‌ترین و متداول‌ترین زیرگونه‌های قهوه عربیکاست. این زیرگونه را به‌عنوان قدیمی‌ترین زیرگونه‌ از گونه‌ی عربیکا می‌شناسند که تصور می‌شود اولین بار در قرن پانزده یا شانزده میلادی در جنوب شرقی اتیوپی کشت شده است. در اوائل قرن شانزدهم هلندی‌ها تیپیکا را از یمن و احتمالا از طریق مالابار در هند به آسیا (مشخصا منطقه‌ی جاوا در اندونزی) بردند و اسپانیایی‌ها به فیلیپین. نمونه‌های اولیه‌ی زیرگونه‌ی تیپیکا که شباهت بسیاری به آن‌چه امروز به‌عنوان زیرگونه‌ی جاوا می‌شناسیم، در اوایل قرن ۱۸ از همین جزیره‌ی جاوا به مناطق دیگر برده شد. بعد از سال ۱۷۲۰ تیپیکا به منطقه‌ی کارائیب و آمریکای لاتین رسید.

واژه‌‌ی تیپیکا همچنین به دسته‌ای از زیرگونه‌های قهوه عربیکا اطلاق می‌شود که وجه اشتراک آن‌ها، ارتفاع بلند درخت‌شان است. در این سری از مقالات از درس‌نامه قهوه سبز آیکافی با حمایت قهوه توبک (بازرگانی موثق) به معرفی معروف‌ترین زیرگونه‌های قهوه پرداخته‌ایم.

آیکافی – برگ درخت زیرگونه تیپیکا مخروطی‌شکل است و ارتفاع آن به ۴/۵ متر می‌رسد. سر برگ‌های درخت جوان قهوه تیپیکا به برنز تیره می‌زند و میوه و دانه‌ی آن به‌نسبت بزرگ است. معروف است که درختان تیپیکا باردهی نسبتا پایینی دارند و تقریبا به تمامی آفت‌‌ها و بیماری‌های شناخته‌شده‌ی قهوه مانند زنگ برگ، حساس‌اند. کیفیت زیرگونه‌های تیپیکا که در کشورهای آمریکای مرکزی کشت می‌شوند به نسبت خاستگاه‌های دیگر بالاتر است.

زیرگونه‌ی تیپیکا با وجود باردهی به‌نسبت پایین و آسیب‌پذیری آن در برابر آفت‌ها، به دلیل مرغوبیت بالقوه‌اش همچنان جزو محبوب‌ترین گزینه‌های کشاورزان قهوه در سراسر کمربند قهوه‌ای قرار دارد. به‌طور مثال بعضی از زیرگونه‌های تیپیکا به شیرینی منحصربه‌فردشان معروف‌اند.

بعضی از معروف‌ترین فرزندان ژنتیکی زیرگونه‌ی تیپیکا عبارت‌اند از:

بلومانتین (Blue Mountain) (جامائیکا، پاپوا گینه نو)
ماراگوجیپه (Maragogype / Maragogipe)
گواتمالا (Guatemala)
گاروندنگ (Garundang) (سوماترا)
سوماترا (Sumatra)
پاچه (Pache)
جاوا (Java)
کونا (Kona) (هاوایی)
کریولا (Criollo) (آمریکای جنوبی)
آرابیاجو (Arabigo) (آمریکا)
پلوما هیدالجو (Pluma Hidalgo) (مکزیکو)
‌ سن برناردو و سن رامون (San Bernardo & San Ramon) (برزیل)
کنتس و چیکومالگو (Kents & Chickumalgu) (هند)

با نگاهی به لیست بالا می‌بینیم که بعضی از مطرح‌ترین زیرگونه‌های قهوه مانند بلومانتین، سوماترا و کونا از فرزندان تیپیکا هستند. با پیوند هم خود تیپیکا و هم فرزندان آن با زیرگونه‌های دیگر، زیرگونه‌های دیگری حاصل می‌شوند که هم از نظر باردهی بهترند و هم کیفیت؛ از آن‌جمله می‌توان به پاکامارا، موندو نووو (Mundo Novo) و کاتوای اشاره کرد.

منابع

Roaster’s Dictionary
Coffee Biology Field Glossary, SCAA Handbook Series
Espresso Coffee The Science of Quality, Andrea Illy & Rinantonio Viani
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_coffee_varieties
Cafeimports
https://espressocoffeeguide.com/all-about-coffee-2/coffee-plants/typica-coffee-beans/
https://varieties.worldcoffeeresearch.org/varieties/typica

قهوه توبک حامی درس‌نامه قهوه سبز آیکافی

هلدینگ موثق از بیش از نیم قرن پیش فعالیت تجاری خود را در عرصه واردات، فروش و پخش مواد غذایی آغاز کرده است. از جمله کالاهای اصلی این گروه «قهوه سبز» است. در حال حاضر بیش از ۴۰ قهوه تجاری از کشورهای مختلف تولیدکننده‌ی قهوه در دنیا با برند «قهوه توبک» در سبد محصولات هلدینگ موثق دیده می‌شود. همچنین در سال‌های اخیر توجه به طیف قهوه‌های تخصصی در کانون توجه این مجموعه قرار گفته است. برای کسب آگاهی و اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت هلدینگ موثق و قهوه توبک مراجعه کنید.