قهوه انوشه سنت قهوه‌نوشی تمام ایرانی

 

فرشته ثابتیان
پژوهشگر میراث فرهنگی

 قهوه‌ی نوش آباد طعمی دیگر دارد: شیرین است و عطر گلاب و هل از آن به مشام می‌رسد. از قدیم در مناطق مختلف کاشان رسم بوده که این قهوه‌ی غلیظ در مناسبت‌های مذهبی و به صورت نذری به مردم تعارف شود. جوان‌های نوش‌آباد تصمیم گرفتند که این قهوه‌ی به‌خصوص را احیاء کنند و به گردشگران بشناسانند.

آیکافی – این جوانان مراسمی را در نیمه‌ی شعبان (۲ خرداد ۱۳۹۵) تهیه دیدند و از اهالی شهر و از گردشگران دعوت کردند تا عصر هنگام، در جلوی ورودی شهر زیرزمینی از این قهوه‌ی سنتی رونمایی کنند و اسم مناسبی هم برایش انتخاب کردند: قهوه‌ی انوشه.

قهوه‌ی انوشه هنوز هم در بعضی خانه‌ها در نوش‌آباد تهیه می‌شود. مخلوطی‌ست از قهوه‌ی عربی، کاکائو، دارچین، گلاب، شکر، هل و آب، که در دیگ مسی به مدت پنج ساعت روی آتش ملایم و با راه و روش مخصوص دم می‌کشد تا جا بیافتد. در قدیم، دانه‌های قهوه را می‌کوبیدند و سپس الک می‌کردند تا آماده‌ی دم کردن شود. این قهوه به‌خاطر طعم آشنایی که دارد، بزرگ و کوچک نمی‌شناسد. خاطرات کودکی اهالی نوش‌آباد با پذیرایی قهوه‌ی سنتی در مراسم ترحیم و عزاداری و اعیاد مذهبی که در فنجان‌های کوچک، به جای چای صرف می‌شد، گره خورده‌ است.

نوش‌آباد یا انوشاباد قدمتی طولانی دارد. در کتب تاریخی آمده که پادشاهی از سلسله‌ی ساسانیان آن را بنا کرده و چشمه‌ی نزدیک به آن نیز به تخت نوشیروان معروف است. انوشاباد منزلگاهی در مسیر ری به اصفهان بود و به گواهی شواهد تاریخی، مورد هجوم سلجوقیان و سپس قوم مغول قرار گرفته. به همین علت است که شهر زیرزمینی سه طبقه‌ی این شهر که پناهگاه ساکنان آن بوده امروزه از دیدنی‌های شگفت‌آور اطراف کاشان محسوب می‌شود.

چشیدن قهوه‌ی انوشه و بازدید از شهر زیرزمینی به امتحانش می‌ارزد. قهوه‌ی انوشه در مخزن آب انبار شهر زیرزمینی نوش‌آباد در روزهای پنج‌شنبه، جمعه و تعطیلات رسمی کشور منتظر شماست. اگر در روزهای هفته اما در گروه بزرگی به نوش‌آباد می‌روید با مسئولین هماهنگ کنید تا برای گروهتان تدارک قهوه‌ی سنتی و متفاوت را ببینند، که آماده کردنش به چندین ساعت وقت نیاز دارد.

کانال تلگرام قهوه انوشه

شماره تلفن دفتر شهر زیرزمینی: ۰۳۱۵۴۸۲۵۸۵۰