تاثیر گواهیهای توسعهی پایدار بر زندگی کشاورزان قهوه
مرکز توسعهی جهانی نتایج پژوهشی را منتشر کرده که به این پرسش پاسخ میدهد که آیا واقعا گواهیهای توسعهی پایدار بر زندگی هر روزهی کشاورزان قهوه تاثیری دارد.
آیکافی – معمولا نمیدانیم قهوهای که مینوشیم دقیقا از کجا آمده یا در چه شرایطی کشت شده و پرورش یافته، یا اینکه برای کاشت آن از کودکان به عنوان نیروی کار استفاده شده یا در فرآیند پرورش محصول مسایل ایمنی و بهداشتی در نظر گرفته شده یا نه.
گواهیهای توسعهی پایدار قهوه و برچسبهای آنها مانند قورباغهی سبز اتحادیه جنگلهای بارانی (The Rainforest Alliance) و نماد زرد و آبی سازمان فیرترید (Fairtrade) ابزاری هستند که دوستداران قهوه را قادر میسازند ببینند قهوه مصرفیشان بر اساس الگوهای توسعهی پایدار تولید شده یا نه.
درباره توسعه پایدار قهوه بیشتر بخوانید:
+ ادغام دو سازمان جهانی فعال در توسعهی پایدار
+ کمک استارتاپی دوستدار محیطزیست به کشت پایدار قهوه
+ نگاهی به مفهوم قهوه پایدار
+ حرکت به سمت اخلاقمداری در صنعت قهوه
سازمان مردمنهاد مرکز توسعهی جهانی (Center for Global Development) به تازگی مقالهای منتشر کرده که پژوهشگران در آن نتیجهگیری کردهاند که سنجش تاثیر گواهینامههای توسعه پایدار بر زندگی کشاورزان تقریبا غیرممکن است.
نویسندهی مقاله کیمبرلی الیوت میگوید: «برای آنکه بتوانید تاثیرگذاری یک برنامه را بهدرستی بسنجید، معیارها و شاخصهای مناسب را پیش از آغاز پروژه باید تعریف کنید و در متن برنامهتان سنجش آنها را جای دهید. این کار هزینهبر است و در زمینهی برچسبهای توسعه پایدار قهوه کسی به فکر این کار نبوده.»
به گفتهی الیوت معیار و شاخص مناسبی برای سنجش وضع کشاورزان پیش از اینکه گواهی را دریافت کنند وجود نداشته. همچنین کمتر کسی به فکر این میافتد که وضع کشاورزانی که در شرایط مشابهاند و یکی گواهی توسعه پایدار دارد و دیگری نه را با هم مقایسه کند. همچنین سازمانهای توسعهی پایدار قادر نیستند بر فعالیت کشاورزان دارای گواهینامه مستقیما نظارت کنند.
او میافزاید: «در کل سازوکار لازم برای مشاهده و نظارت بر شاخصهایی که برای مصرفکننده مهم است عملا وجود ندارد. به عنوان مثال برخی گزارش میدهند پس از صدور گواهینامه در مزارع امکانات ایمنی بیشتری برای کارگران وجود دارد ولی هیچیک از این گزارشها مشخص نمیکند که در عمل کارگران از این وسایل استفاده میکنند یا خیر.»
یکی از مشکلات این است که بسیاری از مزارع قهوه در مناطق کوهستانی و صعبالعبور قرار دارند و در نتیجه نظارت بر مسایل ایمنی و بهداشتی در مزارع یا سطح درآمد کارگران و کشاورزان در آنها اگر غیرممکن نباشد بسیاری سخت و پرهزینه است. همچنین بسیاری از این سازمانها در کشورهایی با بافت فرهنگی و اجتماعی بسیار متفاوت فعالیت میکنند. کشورهایی که قوانین، آداب و رسوم و شرایط محیطزیستی آنها زمین تا آسمان با هم فرق دارد. این تفاوت سازمانها را وادار به معرفی استانداردهایی میکند که با شرایط تمام این کشورها همخوانی داشته باشند. در نتیجه خروجی فعالیت آنها و نتایجی که گزارش میکنند چندان قابلاتکا نیست.
کاترین مککوسکر، یکی از پژوهشگران موسسه توسعه پایدار ۳Keel میگوید: «در کل در مورد محصولاتی که تحت گواهیهای سازمانهای توسعه پایدار فروخته میشود اصلا شناخت و اطلاعات کافی وجود ندارد.»
مککوسکر میافزاید یکی از نکاتی که گزارش مرکز توسعهی جهانی به آن میپردازد این است که وقتی مردم محصولی میخرند که برچسب توسعه پایدار دارد دنبال چه هدفی هستند. «این دقیقا یکی از سوالهایی است که هر وقت به موضوع گواهیهای توسعهی پایدار فکر میکنم ذهنم را درگیر میکند.»
برخی سازمانها مانند فیرترید قیمت بالاتری بر محصولات گواهیشده میگذارند، محصولاتی که ممکن است کیفیت مشابهی با محصول بدون گواهی داشته باشند. اگر شواهد کافی برای این وجود ندارد که محصولات گواهیشده در شرایط بهتری تولید شدهاند چرا مشتری باید برای آنها بیشتر پول بدهد؟
کایل فروند مدیر روابط رسانهی فیرترید در آمریکا میگوید که حتی اگر شواهد کافی برای این وجود نداشته باشد که محصولات گواهیشده در شرایط بهتر و انسانیتری با توجه به الگوهای توسعهی پایدار تولید شدهاند، فیرترید یک چیز را میتواند تضمین کند: «قهوهای که فیرترید گواهی میکند، در ازای یک مبلغ حداقلی تعیین شده توسط فیرترید خریده شده است. این مبلغ بهگونهای تنظیم شده که افزون بر پوشش هزینههای تولید برای کشاورز سودآور هم باشد.» سادهتر بگوییم: با خرید محصولات فیرترید، تنها چیزی که نصیب مشتری میشود این تضمین است که کشاورز در ازای فروش محصول، حداقل درآمد لازم برای ادامهی زندگی و کسبوکارش را دریافت کرده است.
فروند میافزاید، بنا بر گزارشهای اخیر، قیمت قهوه در آینده در بازارهای جهانی به زیر یک دلار برای هر پاوند خواهد رسید. اگر قیمت تا این حد افت کند، فروش قهوه برای کشاورزان دیگر سودآور نخواهد بود. او میگوید اگر کشاورزان بتوانند مقدار کافی قهوهی تخصصی گواهیدار بفروشند، شاید بتوانند هزینههای تولید را پوشش دهند.
الیوت بر این باور است که حتی اگر خریدن قهوه گواهیشده هنوز سود چندانی برای کشاورزان نداشته باشد، این رفتار مصرفکننده برای شرکتهای فرآوری و پخش قهوه یک پیام مهم به همراه دارد: برای مردم مهم است که قهوهای که مینوشند با توجه به اصول توسعه پایدار تولید شده است. او میگوید: «در عمل مشتری با خرید این محصولات به شرکتها این پیام را میدهد که باید الگوی رفتاریشان را دگرگون کنند و صنعت قهوه باید به سمت توسعهی پایدار برود.»
این پیام شاید بتواند صنعت قهوه را به سمت توسعهی پایدار سوق دهد.