از رشد روز افزون تقاضا برای قهوه تخصصی تا افزایش محبوبیت چای و دمنوشها، صنعت نوشیدندی‌های گرم در سال‌های اخیر شاهد تغییر و تحولات بسیاری بوده. در میانه‌ی این تغییر و تحولات، نوشیدنی گرم جدیدی سر برآورده که توجه بسیاری به خود جلب کرده: کاسکارا (Cascara) یا چای میوه‌ی گیلاسی قهوه.
آیکافی – روز‌به‌روز کافه‌های بیش‌تری در گوشه و کنار دنیا این نوشیدنی خاص و کمی عجیب را سرو می‌کنند ولی هم‌چنان پیدا کردن آن کمی سخت است. اگر تا‌به‌حال به این دم‌کرده‌ی ناشناخته برنخورده‌اید احتمالا برای‌تان جالب است که چه طعمی دارد و اصلا چه هست.
کاسکارا در اسپانیایی به معنی پوست، قلاف یا پوسته است. در این‌جا منظور پوسته‌ی خشک شده‌ی میوه گیلاسی قهوه است. بعد از جدا کردن دانه‌ی قهوه از میوه‌ی گیلاسی پوسته‌ها را جمع و زیر نور آفتاب خشک می‌کنند. بسته‌بندی پاکت‌های کاسکارا خیلی شبیه به بسته‌های چای است با این تفاوت که تکه‌های خشک کاسکارا از برگ‌های خشک چای نسبتا بزرگ‌تر هستند و و ظاهری شبیه کشمش یا پوست آجیل دارند و بعضی‌های می‌گویند شبیه تکه‌های چرم یا چوب هستند.
یکی از مهم‌ترین نکاتی که طرف‌داران کاسکارا به آن اشاره می‌کنند این است که راهی نو و خلاقانه برای استفاده از محصولات جانبی گیاه قهوه است و نوشیدنی‌ای دوست‌دار محیط‌زیست به‌حساب می‌آید. با میوه‌ی گیلاسی قهوه بعد از جدا کردن دانه‌ها به عنوان محصولی جانبی برخورد می‌شود که معمولا دور ریخته می‌شود و برخی تولید کنندگان از آن برای تولید کود گیاهی یا کومپوست استفاده می‌کنند. با فراگیر شدن کاسکارا، این محصول جانبی تبدیل به دم‌کرده‌ای می‌شود که دورریز صنعت قهوه را کم می‌کند.
چای یا قهوه؟
کاسکارا روی مرز باریک میان چای و قهوه راه می‌رود. با وجود این‌که از دم کردن میوه‌ی گیلاسی قهوه درست می‌شود اصلا طعم‌اش شبیه قهوه نیست. معمولا گفته می‌شود که کاسکارا طعمی شیرین و گس با رایحه‌هایی از گل رز، گیلاس، توت قرمز، انبه و یا حتی تنباکو دارد. این دم‌کرده در قیاس با قهوه مقدار بسیار کمی کافئین دارد.
در غلظ‌ترین حالت ممکن که نسبت کاسکارا به آب زیاد و مدت زمان دم کردن بسیار طولانی باشد در هر یک لیتر ۱۱۱ میلی‌گرم کافئین وجود دارد که در قیاس با اعداد ۴۰۰ تا ۸۰۰ گرم کافئین در هر لیتر برای قهوه بسیار کم است.
کاسکارا چای هم نیست، چون خیلی ساده روی بوته‌ی چای رشد نمی‌کند. حتی نمی‌توان به کاسکارا به‌عنوان چای گیاهی یا هربال هم نگاه کرد چون از دم کردن «میوه‌ی» خشک‌شده‌ی یک گیاه به دست می‌آید و نه برگ آن. بهترین واژه‌ای که می‌توان با آن کاسکارا را توصیف کرد، دم‌نوش یا دم‌کرده‌ی گیاهی است.
نوشیدنی‌ای کهن
با وجود این‌که بیش از چندسال از آشنایی جهان «مدرن» با کاسکارا نمی‌گذرد، این نوشیدنی کهن‌تر از این حرف‌هاست. کشاورزان یمنی و اتیوپیایی قرن‌ها و احتمالا حتی قبل از این‌که کسی به فکر دم کردن دانه قهوه بیافتد، کاسکارا دم می‌کردند. در این کشورها کاسکارا همراه زنجفیل و دارچین برای تهیه‌ی دم‌کرده‌های معطر استفاده می‌شده و کنار سایر ادویه‌ها به فروش می‌رفته. در یمن به این نوشیدنی‌ها هشرا (Hashara) و در اتیوپی قیشر (Qisher) گفته می‌شود. کاسکارا در این کشورها هم‌چنان بسیار محبوب است و در یمن حتی بیش‌تر از قهوه نوشیده می‌شود.
افزون بر یمن و اتیوپی که کاسکارا در آن‌ها بازاری کهن و پویا دارد، در کشورهای آمریکای جنوبی مانند السالوادور و بولیوی هم این نوشیدنی محبوبیت روز افزونی کسب کرده.
چه‌طور کاسکارا دم کنیم؟
واضح است که مثل تمام دمنوشها کاسکار از دم کردن تکه‌های میوه‌ی گیلاسی خشک شده با آب به دست می‌آید. از آن‌جا که در بیش‌تر بازارها کاسکارا نوشیدنی‌ای تازه است، باریستاها و کافه‌ها این فرصت را دارند تا خودشان با آزمون و خطا بهترین دستور دم‌آوری آن را کشف کنند.
معمولا دو قاشق غذاخوری سرپر برای هر فنجان کافی است. حتما حواس‌تان باشد که آب کاملا جوش باشد. با وجود آن‌که کاسکارا به‌خودی خود کمی شیرین است ولی برخی ترجیح می‌دهند به آن کمی عسل یا شکر اضافه کنند. برخی هم دوست دارند کاسکارا را با کمی زنجفیل یا دارچین دم کنند. دستورهای مختلف را امتحان کنید تا چیزی را که به مذاق‌تان خوش می‌آید پیدا کنید.
کاسکارا را می‌توان سرد هم دم کرد. شش قاشق غذاخوری کاسکارا برای هر لیوان آب لازم است. تکه‌های میوه‌ی گیلاسی خشک را درون آب سرد بریزید و ۲۴ ساعت در یخچال بگذارید. نوشیدنی را صاف کنید و از طعم آن لذت ببرید. برای این‌که از دردسر صاف کردن خلاص شوید برای دم کردن کاسکارا (چه گرم و چه سرد) می‌توانید از فرنچ پرس یا صافی استفاده کنید.
