«قهوه خوب همان است که شما می‌پسندید…»
اما این همه ماجرا نیست!
آیکافی – می‌گویند هرکسی حق دارد هر قهوه‌ای را که به‌نظر خودش «بهترین قهوه» است، به باقی قهوه‌ها ترجیح دهد. این گزاره را اگر تعمیم دهیم، تقریبا در مورد هر موضوعی می‌تواند صدق کند. جواد از تماشای فیلم «مطرب»¹ لذت میبرد و نازنین از «توت فرنگی‌های وحشی»². هستی در ماشین «آرش و مسیح»³ گوش می‌کند و کاوه «شبانه‌های شوپن»⁴. مادربزرگ من قهوه‌ای را می‌پسندند که صبح از یک قهوه‌فروشی ارمنی به‌صورت سابه و در پاکتی قهوه‌ای‌رنگ از جلفای اصفهان خریده و با ریزه‌کاری‌هایی که خود سینه‌به‌سینه از مادر و مادربزرگش فرا گرفته، آن‌را در جذوه‌ای دست‌ساز روی گاز دم‌آوری می‌کند. هوتن ولی اسپرسویی را دوست دارد که قهوه‌اش از یک برشته‌کاری تخصصی در لندن آمده و باریستا آن‌را با دقیق‌ترین جزئیات و با اسپرسوسازی حرفه‌ای و چندجوشانه عصاره‌گیری کرده است. جواد و نازنین و هستی و کاوه و هوتن و مادربزرگ من همگی محق‌اند آن‌چه را که خودشان به هر دلیلی و با هر منطقی می‌پسندند برگزیده و از انتخابهای شخصی‌شان لذت ببرند. اگر کسی به شما بگوید «اشتباه می‌کنی که فیلم مطرب و قهوه ترک بیش‌عصاره‌گیری‌شده دوست داری»، خودش به خطاست. هیچ‌کس اجازه ندارد انتخابهای سلیقه‌ای و شخصی دیگری را زیر سوال ببرد.
اما… مساله یک امّای بزرگ دارد؛ موضوع جنبه‌های دیگری هم دارد که می‌خواهیم آن‌را در یادداشت پیش رو مطرح کنیم.
قهوه، به‌عنوان یک محصول کشاورزی و یک نوشیدنی، در مسیری که از مزرعه تا فنجان طی می‌کند، از توقف‌گاه‌های متعددی عبور کرده و اتفاقات زیادی را پشت سر می‌گذارد. می‌گویند هیچ محصول کشاورزی دیگری وجود ندارد که تا این اندازه، تحت تاثیر پارامترهای مختلفی باشد که کیفیت نهایی محصول هنگام نوشیدن یا خوردن را رقم می‌زنند. بیایید مروری کوتاه بکنیم بر توقف‌گاه‌های مختلف سفر قهوه از مزرعه تا فنجان:
× این‌که گیلاس قهوه در چه محیطی از نظر رطوبت و ارتفاع کشت شود، مهم است. قهوه کشورهای مختلف کمربند قهوه‌ای هرکدام ویژگی‌های منحصر به‌فردی دارند. جنس خاک، میزان بارندگی، شیوه‌ی برداشت قهوه و … همگی تاثیرگذارند.
× گونه‌های قهوه (اعم از عربیکا و ربوستا) و زیرگونه‌های قهوه (کاتورا، کاتوای، گیشا و …) هرکدام ویژگی‌های طعمی و کیفی خاص خودشان را دارند.
× انواع روش‌های فرآوری قهوه (یعنی فرایندی که گیلاس تازه‌برداشت‌شده‌ی قهوه را به دانه قهوه سبز آماده‌ی برشته‌کاری تبدیل می‌کند) هرکدام تاثیری قابل‌توجه بر عطر و طعم قهوه می‌گذارند.
× تکنیک، ابزار و مسیر برشته‌کاری قهوه؛ قهوه‌های روشن‌برشت، میان‌برشت و تیره‌برشت هرکدام بارزه‌های عطری و طعمی مختلفی دارند. همچنین مسیری که دانه‌ی سبز قهوه طی می‌کند تا به نقطه‌ی پایانی برشته‌کاری برسد، اهمیت زیادی دارد.
× اندازه‌ی آسیاب قهوه مهم است. یک قهوه‌ی مشخص اگر با درجات مختلفی آسیاب و سپس دم‌آوری شود، ویژگی‌های کیفی متفاوتی خواهد داشت.
× و در پایان، روش دم‌آوری: این‌که شما قهوه‌تان را با فرنچ پرس دم‌آوری کنید، یا با جذوه، یا از آن اسپرسو بگیرید، کیفیت‌های متفاوتی را در فنجان پدید خواهد آورد.
می‌بینیم که چه متغیرهای متنوعی تاثیرگذارند بر شکل‌دهی به کیفیت آن‌چه در نهایت در فنجان می‌نوشیم. یک نقطه‌ی آغاز داریم و یک نقطه‌ی پایان و بی‌شمار مسیر بین این دو نقطه. ترکیب منحصر به‌فردی از هرکدام از متغیرهای بالا، یک مسیر معین را از مزرعه تا فنجان تعریف می‌کند؛ مثلا: قهوه‌ی عربیکا زیرگونه‌ی کاتورا کشت‌شده در ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا در برزیل، فرآوری‌شده به روش خیس، برشته‌شده با درجه‌ی متوسط⁵، آسیاب‌شده با درجه‌ی متوسط و دم‌آوری‌شده با اروپرس.
حالا برگردیم به مثالی که ابتدای این یادداشت زدیم:
شما مختار هستید یکی از این مسیرها را برای انتخاب قهوه‌تان برگزینید، اما باید به من اجازه دهید توجه شما را به مسیرهای دیگر نیز جلب کنم. باید اجازه دهید از «کیفیت»های بالقوه‌ی دیگری که فنجان قهوه روزانه‌تان می‌تواند داشته باشد، با شما گفت‌وگو کنم. باید اجازه دهید درباره‌ی تفاوت‌ها و ویژگی‌های قهوه‌هایی که هرکدام از مسیری متفاوت به دست شما رسیده، برای شما حرف بزنم. نگران نباشید، نمی‌خواهم بگویم «مطرب» بد است، یا «شبانه‌های شوپن» خوب است! می‌خواهم درباره‌ی ویژگی‌های هرکدام از آن‌ها با شما صحبت کنم. می‌خواهم با کمک هم ضوابطی را تعریف کنیم و بر اساس این ضوابط، راجع به توت‌فرنگی‌های وحشی و «مسیح و آرش» و اسپرسوی تک‌خاستگاه تازه‌برشت با هم حرف بزنیم. امیدوارم از آن دست آدم‌هایی نباشید که چشمان‌شان را می‌بندند و گوش‌های‌شان را می‌گیرند و فریاد می‌زنند: «فقط همایون شجریان!»
آن‌هایی که در زندگیْ خودشان را در معرض تجربیات انسانی مختلف قرار می‌دهند، احتمالا کیفیت متفاوتی از زندگی را تجربه می‌کنند تا آن‌ها که «فقط» یک ژانر موسیقی گوش می‌کنند، یک ژانر فیلم می‌بینند و یک نوع قهوه سفارش می‌دهند. درست است که می‌گویند «زندگی کوتاه‌تر از آن است که قهوه‌ی بد بنوشید»، اما فرصت آن‌قدر هست که درک تجربیات طعمی از قهوه‌های مختلف را از خودتان دریغ نکنید. اگر چند قدم عقب‌تر بیایید و تمام مسیرهای محتمل بین دو نقطه‌ی آغازین و پایانی را ببینید، آ‌ن‌وقت آگاهانه‌تر می‌توانید مسیر موردنظرتان را انتخاب کرده و از تجربه‌کردن آن لذت ببرید.
آفاق را گردیده‌ام مهر بتان ورزیده‌ام
بسیار خوبان دیده‌ام اما تو چیز دیگری
شما تا آفاق را به اندازه‌ی کافی نگشته و مهر بتان مختلف را نورزیده و خوبانِ بسیار ندیده باشید، نمی‌توانید «آن چیز دیگر»تان را بیابید.
حالا اگر متقاعد شده‌اید که خرق عادت کنید و نگاهی به مسیرهای دیگر داشته باشید و برای مدتی هم که شده، روش متفاوتی را برای انتخاب و خرید قهوه برگزینید، خواندن ادامه‌ی این یادداشت برای شما خالی از لطف نیست.
اگر به‌طور معمول قهوه‌تان را از قهوه‌فروشی‌های محلی یا فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای می‌خرید، بخت چندانی ندارید برای بررسی و مقایسه بین قهوه‌های مختلف. انتخابهای شما در قهوه‌فروشی‌هایی که قهوه را به‌صورت باز و در گونی‌ها یا پلاستیک‌های بزرگ می‌فروشند – اصطلاحا قهوه‌های کیسه خیاری – محدود است به همان‌چه همان‌جا می‌بینید. در این فروشگاه‌های – معمولا – سنتی آن‌قدر اطلاعاتی در دست نیست که به شما کمک کند تا قهوه‌ی موردنظرتان را انتخاب کنید؛ یا دست‌کم زمان زیادی نمی‌توانید با فروشنده درباره انواع قهوه‌های موجود در فروشگاه گفت‌وگو کنید. وضعیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم بهتر از این نیست: قفسه‌های رنگارنگ از انواع قهوه با بسته‌بندی‌های زیبا و چشم‌نواز که هرچه روی آن‌ها را می‌خوانید، راه به جایی نمی‌برید.
جذاب نیست اگر بتوانید قهوه‌های برشته‌کاری مختلف را یک‌جا ببینید و آن‌ها را بر اساس گونه و زیرگونه، قیمت، برند، روش فرآوری، کشور، قاره و دیگر متغیرهایی که شرح آن‌ها در بالا رفت، مرتب کرده و درباره آن‌ها بخوانید و در نهایت «آن چیز دیگر»تان را انتخاب کنید؟
متن‌آگهی – این امکانی‌ست که حالا در وب‌سایت تاکسی قهوه فراهم آمده است. در وب‌سایت تاکسی قهوه شما می‌توانید از قهوه‌های برشته‌کاری تخصصی داخلی گرفته تا قهوه‌های تجاری وارداتی و قهوه‌های فوری و ترکیبی و تک‌خاستگاه، قهوه‌ی موردنظرتان را با چند کلیک انتخاب کنید تا چند ساعت بعد درب منزل یا محل کار آن‌را تحویل بگیرید. به‌طور مثال اگر دنبال طعم‌یادهای «میوه‌ای-گلی» یا «مغزی‌جات-شکلاتی» هستید، به‌راحتی می‌توانید انواع قهوه‌هایی از برشته‌کاری داخلی که قهوه‌هایی را با چنین طعم‌یادهایی دارند، انتخاب کرده و همه را یک‌جا مشاهده کنید. یا اگر مشخصا دنبال قهوه‌های با فرآوری شسته (خیس) یا خشک (طبیعی) هستید، می‌توانید آن‌ها را از منوی مربوطه انتخاب کنید. تاکسی قهوه به علاقه‌مندان قهوه کمک می‌کند تا انتخابهای آگاهانه‌تری از بین انواع و اقسام قهوه‌های موجود در وب‌سایت داشته باشند. پس اگر اهل تجربه‌های انسانی و ملموس هستید، می‌خواهید با دنیای عطرها و طعم‌های مختلف قهوه بیشتر آشنا شوید و از آن دسته از افراد نیستید که چشمان‌شان را می‌بندند و گوش‌های‌شان را می‌گیرند و فقط یک چیز را فریاد می‌زنند، سری به وب‌سایت تاکسی قهوه زده و با انواع و اقسام مسیرهایی که شما را از نقطه‌ی آغازین دانه قهوه سبز به فنجان قهوه می‌رسانند، آشنا شوید.
در زمان خرید می‌توانید با درج کد تخفیف icoffee از ۱۰٪ تخفیف بهره‌مند شوید. مهلت استفاده از این کد تخفیف تا روز ۲۲ خرداد سال ۱۳۹۹ است.
