استارباکس ادعا می‌کند ۹۹ درصد قهوه‌اش منبع «اخلاقی» دارند، اما چنین ادعایی اساسا به چه معنی‌ست؟ جولی کرِیوز (Julie Craves) در یادداشتی به دنبال پاسخ این پرسش می‌رود.
آیکافی – در مراسم افتتاحیه‌ی رویداد SCAA ۲۰۱۵ در شهر سیاتل، کریگ راسل (Craig Russel) نایب رئیس قهوه‌ی جهانیِ شرکت با افتخار اعلام کرد که ۹۹٪ از خرید قهوه‌ی استارباکس از «منابع اخلاقی» بوده. این خبر با ویدئویی کوتاه همراه بود که درختان قهوه را در کشت‌زارهای حاصلخیز و چشم‌نواز حین تاب خوردن در نسیم و کشاورزان را مشغول کار در کشت‌زارها و بخش‌های مخصوص خشک کردن قهوه نشان می‌داد. همه‌ی این‌ها باعث کنجکاوی بیشتر درباره‌ی منظور استارباکس از «منبع‌یابی اخلاقی» می‌شود.
روش کافه (C.A.F.E Practices)
استاندارد منبع‌یابیِ قهوه‌ی سبز که استارباکس برای خرید قهوه استفاده می‌کند به برنامه‌ی برابری حقوق قهوه و کشاورز (Coffee And Farmer Equity) شناخته شده که به اختصار به آن C.A.F.E می‌گویند. این استاندارد در همکاری با کانسرویشن اینترنشنال (Conservation International) و یک شرکت سوم مستقل به نام اس‌سی‌اس گلوبال سرویسز (SCS Global Services) تشکیل شده و شامل ۴ بخش است: کیفیت محصول، تضمین اقتصادی، مسئولیت اجتماعی و مدیریت زیست‌محیطی.
[quote style=”boxed”]استاندارد استارباکس برای خرید قهوه سبز ار مزارع قهوه بر چهار اصل کیفیت محصول، تضمین اقتصادی، مسئولیت اجتماعی و مدیریت زیست‌محیطی استوار است.[/quote]به طرز جالبی دو گروه اول حکم پیش‌نیاز را دارند. در سال ۲۰۰۸ استارباکس هدفی برای خود تعیین کرد که تا سال ۲۰۱۵ تمام خرید قهوه‌اش را با رعایت اصول C.A.F.E Practices و تجارت منصفانه انجام بدهد. در سال ۲۰۱۴ استارباکس با این روش بیش از ۲۰۹۰۰۰ تن قهوه خرید که حدود ۴٪ از هدف تعیین شده بود. حالا شرکت اعلام کرده که تمامی منابع خود را به کار خواهد گرفت تا ۹۹٪ از خرید قهوه سبز خود را بر اساس C.A.F.E Practices انجام دهد.
روش C.A.F.E چندبار به‌روز شده که آخرین آن در سال ۲۰۱۴ بوده است. با اعلام این خبر بحث‌برانگیز از استارباکس، حالا بهترین زمان است برای بازبینی این برنامه و تامل بر نحوه‌ی کار و مقایسه‌ی آن با دیگر گواهینامههای تجارت قهوه. این‌بار با تکیه بر معیارهای محیطی و بوم‌شناختی.
روش C.A.F.E چه‌طور کار می‌کند؟
روش C.A.F.E بر اساس یک مدل امتیازدهی کار می‌کند و امتیازها با توجه به میزان انطباق با «شاخص»های منحصر به‌فرد داده می‌شوند. در نسخه‌ی ۳.۳ یعنی آخرین نسخه، در مجموع ۱۸۵ شاخص وجود دارد. برای کشاورزانی که زمینی کوچک‌تر از ۱۲ هکتار دارند و آن‌هایی که عضو تعاونی هستند تعداد این شاخص‌ها کمتر است. از میان این شاخص‌ها بیش از ۱۰۰ امتیاز را می‌توان در بخش‌های مسئولیت اجتماعی، مدیریت زیست‌محیطیِ کشت قهوه و مدیریت زیست‌محیطی فرآوری قهوه به دست آورد.
عنوان «فروشنده‌ی برتر» به آن‌هایی اعطا می‌شود که بیشتر از ۶۰٪ امتیاز را بگیرند و به فروشندگانی که بیشتر از ۸۰٪ امتیاز را کسب کنند عنوان «فروشنده‌ی استراتژیک» اعطا می‌شود. فروشندگان استراتژیک و برتر، شرایط قرارداد بهتری به دست می‌آورند. فروشندگانی که کمتر از ۶۰٪ امتیاز را کسب کنند عنوان «فروشنده‌ی تاییدشده» را می‌گیرند. آن‌ها باید هر سال هزینه‌ی بررسی مجدد کارشان را بپردازند، درحالی که فروشندگانی که جایگاه بالاتری دارند می‌توانند عنوانشان را تا ۳ یا ۴ سال حفظ کنند.
در سال ۲۰۱۲ که آخرین ارزیابی انجام شد میانگین امتیاز برای تمام فروشندگان جدید و آن‌هایی که مایل به تمدید پروانه خود بودند، ۸۰٪ بود که ۶۰٪ از آن‌ها در دسته‌ی «برتر» یا «استراتژیک» بودند.
درباره‌ی کدام معیارهای زیست‌محیطی حرف می‌زنیم؟
مدیریت زیست‌محیطیِ کشت قهوه با کشت قهوه سروکار دارد و ۴ اصل حفاظت از منابع آبی، حفاظت از منابع خاکی، حفظ گوناگونیِ زیستی و مدیریت و پایش زیست‌محیطی را شامل می‌شود. علاوه بر این چهار اصل، ۱۱ معیار و ۸۹ شاخص دارد. بیشتر از ۴۰٪ امتیازهای قابل‌کسب برای زمین‌داران کوچک یا فروشندگان بزرگ‌تر در این بخش هستند.
بعضی از نمونه‌های حفاظت از منابع آبی شامل کم کردن تاثیر مناطق نزدیک به حوضه‌های آبی‌ست، از جمله سنجش ویژه، معیارهای متفاوت حوضه‌های دائمی و موقت آبی و امتیاز اضافی برای درنظر گرفتن پوشش گیاهی بومی. اصل حفاظت از منابع خاکی، مدیریت فرسایش و سلامت خاک با استفاده از کود ارگانیک و کاشت درختان پوششیِ تثبیت‌کننده‌ی نیتروژن است.
معیار حفظ تنوع زیستی نگه‌داشتن پوشش سایه‌بان قهوه، حفاظت از حیات‌وحش و مناطق حفاظت‌شده است. درباره‌ی پوشش، یک امتیاز به حداقل پوشش که ۱۰٪ است داده می‌شود، امتیازهای اضافی به پوشش حداقل ۴۰٪، وجود حداقل دو لایه پوشش، استفاده از گوناگونیِ درختان، استفاده‌ی بیشتر از درختان بومی و یا ممنوع کردن گونه‌های مهاجم داده می‌شود. جزئیاتی از آن‌چه باید در برنامه‌ی مدیریت پوشش کشت‌زار باشد هم داده می‌شود. همچنین تولیدکنندگان تشویق می‌شوند تا با ساختن و مراقبت از مناطق حفاظت‌شده برای احیای زیستگاه، ساخت کوریدور بین مناطق طبیعی، اختصاص دادن ۵ تا ۱۰٪ از کشت‌زار برای ساخت منطقه‌ی حفاظت‌شده و یا از ارزیابی زیست‌شناختی یک زیست‌شناس امتیاز بگیرند.
جایگاه استانداردهای زیست‌محیطیِ روش C.A.F.E استارباکس در مقایسه با دیگر گواهینامه‌ها
گرفتن هر گواهینامه‌ای ساختار خودش را دارد. آن‌ها نه فقط در معیارهای منحصربه‌فرد، که همچنین در روش ارزیابیِ معیار و امتیازدهی با هم متفاوتند. با درنظر داشتن این پیش‌بینی‌های احتیاطی که خواندیم، معیار زیست‌محیطیِ روش C.A.F.E استارباکس را می‌توان از لحاظ دامنه و هدف با معیارهای اتحادیه جنگل‌های بارانی (Rain forest Alliance) مقایسه کرد.
قهوه‌ی استارباکس که از فروشندگان برتر یا استراتژیک خریداری شده بیشتر ممکن است در شرایط دوست‌دار محیط زیست کشت شده باشد تا قهوه‌ای که فقط UTZ یا یک روش تجارت منصفانه تاییدش کرده باشند.
چه نقدهایی به روش استارباکس وارد است؟
درباره‌ی نقش شریک استارباکس در استاندارد پایدار یعنی شرکت غیرانتفاعی کانسرویشن اینترنشنال بدبینی‌هایی وجود دارد. این گروه یکی از بزرگترین گروه‌های محافظت در دنیاست و دیگر مشتریان متحد آن اکسون موبیل (ExxonMobil)، شِل (Shell)، وال‌مارت (Wallmart)، شِورون (Chevron)، کوکاکولا (Coca-Cola)، نستله (Nestle)، مونسانتو (Monsanto) و دیزنی (Disney) هستند. با وجود این زمانی که کانسرویشن اینترنشنال به گسترش معیارهای روش C.A.F.E کمک می‌کرد، تمام بررسی‌های تاییدی را اس‌سی‌اس گلوبال سرویسز، که یک شرکت سوم مستق مالی و بی‌طرف است انجام می‌داد. می‌توان گفت که بسیاری از شرکت‌های بزرگ قهوه درصد کمی از قهوه‌ی تاییدشده را برای تعداد کمی از برندهایشان می‌خرند و به همین اکتفا می‌کنند. با در نظر گرفتن گستردگی این شرکت، تلاش استارباکس هم بنیادی و هم مهم است.
